Aug 3, 2010

یازده‌ش گه‌یشت

پیاوێک له پێناوی چه‌رخی زه‌مان ئامێزی خۆشه‌یستی کرده‌ گه‌مارۆی خه‌یاڵێک و رازێک و ئه‌وینێک.. خه‌یاڵ هاته‌ دی، راز پشکووت، ئه‌وین په‌ره‌ی سه‌ند.. ئه‌و کاته‌ی که "با" هه‌ڵی ده‌کرد، کڕیوه‌ ده‌هات، ته‌پ و تۆز دایده‌گرتین، ده‌سته‌کانی تۆ هیوا و گوڕ و تینی خستبوه‌ نێۆ دیوه‌خان و داڵانی سینگ و هه‌ناومه‌وه‌.. له‌ دوای تێپه‌ڕاندنی ده‌یان وه‌رز و ده‌یان سات و کات، هه‌ر هه‌وێنی عه‌شق و خۆشه‌ویستی بوو، بوو به هه‌تاوی تێکه‌ڵ به بۆنی ئاو، به گزنگی به‌ربه‌یان و ئاسۆی پرشنگ دار تر.. له بیرته‌ رۆژگاران چه‌ند سارد بوو، به‌ڵام وه‌رزی خۆشه‌ویستی و بڕوا به داهاتوویه‌کی "به‌شکم" ئاوای شه‌وانیشی گه‌رم و روناک ده‌کرد.. وه‌ره‌ با وه‌رزی سه‌رما له‌بیر نه‌که‌ین، کڕیوه‌ و نه‌بوونی و خه‌یاڵه‌کانی، لووره‌ی گورگه‌کانی، له بیر نه‌که‌ین..
ئێستا من برینداری ئه‌وینم، خه‌مباری ئه‌وینم، دورگه‌ی چاوه‌کانت مه‌کۆی خه‌مانمه‌، نیوان ده‌لاقه‌ و بینینی تۆ بستێک ، لێوێک و ماچێک بوو، به‌ڵام به ژیلوانیش بڵی شێعرێکت بۆ بخونێته‌وه‌، پێت بڵێ: "له بیرته‌ چه‌ند جار په‌پو‌له‌م نارد بۆ ماچێک هه‌ر نه‌و نارد.."
سه‌ره‌تای ده‌سپێکی یازده‌هه‌مین ساڵوه‌گه‌ری ژیانی هابه‌شمان پیرۆز بێ له خۆم و له که‌ژان و له ژیلوان.

Jul 30, 2010

زه‌نجیره‌ سه‌فه‌ره‌ ته‌نزاویه‌که‌... (به‌شی کۆتایی)

ئه‌م بابه‌ته‌ له ژوماره‌کانی 55 و 56 ی حه‌وته‌نامه‌ی"ده‌نگی ئاشنا"بڵاو کراوه‌ته‌وه‌

به هه‌زاران گه‌ڕه‌گه‌ڕ و نقه‌ نق و کسکه‌ کسک و بۆڵه بۆڵ و ترسه‌ ترس و له‌رزه‌ له‌رز و جووقه‌ جووق و یائه‌ڵڵا یائه‌ڵڵا، خۆمان خستبوه‌ باوشی "ئیسفه‌هانی نیسفی جیهان" وا ئێستا واین له ناخی ئه‌م بازاره‌ پڕ له که‌ل و په‌ل و شتی سه‌یرسه‌یر و دڵڕفێن.. من که هه‌ر سه‌یری ده‌ر و دیوار و کاشیکاری و ده‌رگا و ده‌لاقه‌ و به تێکڕا له بیری ئه‌وه‌ دا بووم که ئه‌م هه‌موو هونه‌ر و جوانیانه چۆناوچۆن له‌م شاره‌دا کۆبوه‌ته‌وه‌. مرۆڤ وا ده‌زانێ ئیتر هیچ نه‌ماوه‌ له دونیا دا هه‌موو هونه‌رێک خۆیی خزاندوه‌ته‌ ئامێزی ئه‌م شاره‌وه‌‌‌.. مۆبایله‌که‌م به ده‌ستێکمه‌وه‌ وه‌ک نه‌دیوو بدیوو هه‌ر وێنه‌م‌ ده‌کێشاو و فیلمم هه‌ڵده‌گرت.. به‌و ده‌سته‌که‌یشم، دوو سێ نایلۆن پڕ له شتی کڕداو بوو، به‌ لا ملم دا شۆڕ ببوه‌ و وه‌ها لاخواری کردبووم وه‌ک گێڕ و گه‌وێج به‌ڕێدا ده‌ڕۆشتم.. ئه‌م ژنه‌ی من چاوی به‌ هه‌ر شتێک بکه‌وتایه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و شته‌ که‌ڵکی هه‌بایه‌ یان نا، ده‌یکڕی جا ئه‌ڵبه‌ت خۆ خوا هه‌ڵناگرێ نه‌ک هه‌موو شتێکش، بۆ نمونه شانه‌ی داری کڕیوه‌.. جا وه‌ره‌ له داخا مه‌مره‌ ده‌ ده‌نک شانه‌ی داری کڕیوه‌ بۆ ئه‌م پوورزا و ئه‌و پوورزا، یه‌عنی سه‌وغاتیه‌، هه‌ر ئه‌و شانانه‌ی که هه‌جیجیه‌کانی هه‌ورامان سازیان ده‌که‌ن به‌ڵام چوونکا به‌رهه‌می خۆماڵیه‌ خۆ قه‌دری نیه‌، ئه‌وا حه‌زره‌تی چین به ته‌واوتی به‌م شتانه‌وه ‌بازاڕی ئه‌سفه‌هانی داگیر کردوه‌! ئه‌م ژنه‌ی منیش وایده‌زانی به‌رهه‌می هونه‌ری ته‌واو ره‌سه‌نی ئیسفه‌هانی ده‌سکه‌وتوه‌.. دواتر هه‌ر له گه‌زی ئه‌سفه‌هانه‌وه‌ بگره‌ که نزیک به ده‌ به‌سته‌ی کڕێ تا ده‌گاته‌ مله‌وانه و خڕ و پڕی ژنانه بۆ ئه‌م و بۆ ئه‌و، به هیچ شیوه‌یه‌ک ده‌سپارێزی نه‌ده‌کرد. ئه‌و که‌یفی ده‌کرد و منیش ده‌تگووت له جه‌رگم ده‌بڕن ئاخر هه‌ر چی سه‌ر و بنیم لێک ده‌دایه‌وه‌ ئاخر دووسه‌د هه‌زار تمه‌ن پاره‌ی گیرفانی منداڵێکه‌، ئه‌رێ ئه‌م ژنه‌ بۆ وا ده‌کات.. تا عاقیبه‌ت خۆم پێ رانه‌گیرا و هێنام به گۆیی دا... له وڵامم دا، به‌س گووتی:"تۆ حه‌قت نه‌بێ".
جا وه‌ره‌ ئیتر مه‌مره‌ له داخا، خۆ هیچم پێ نه‌ده‌کرا، ئه‌گینا زمانی ئه‌میشم وه‌ک زمانی کابرا رووسیه‌کان که پێم خۆش بوو ببڕم، هی ئه‌میشم ده‌بڕی که به‌رده‌وام له بریتی (چطوری؟) پێیان ده‌گووتین(شتری؟) قسه‌که‌ی کاک "موسته‌فا"م هاته‌وه‌ یاد که ده‌یگووت: پیاو که رۆشته‌ سه‌فه‌ر له‌ گه‌ل ژن و منداڵ دا؛ هه‌ر زووخاوی بۆ ده‌مێنیته‌وه‌ و به‌س، پیاو ده‌بێ بۆ گه‌شت و سه‌یران، بڕوات بۆ سه‌ر که‌ش و کێو ئیتر ئه‌و ده‌م بیر له هیچ ناکاته‌وه‌ و زووخاو ناچێت به‌ دڵی دا، چونکا له سه‌ر کێو دا به‌س له بیری ئه‌وه‌ دایه به‌ر نه‌بێته‌‌ خواره‌وه‌ و ئاگای له خۆی بێ".. به‌ بیلاهی و تیلاهی راستی گووتوه‌، ئه‌ها ئه‌ها..ها ئۆباڵ به‌ ئه‌ستۆم.... له‌ نێو ئه‌م داڵغانه‌دا کێشام به په‌نا ملی خۆم دا!! که‌یبانووشم به‌ سه‌رسووڕمانێکه‌وه‌ کوتی :"ئه‌وه‌ شێت بویت" تازه‌ وه‌ خۆ هاتمه‌وه‌ که چۆناوچۆن نووقمی خه‌یاڵات بووبووم. گیرم به‌ ده‌ستی ئه‌میریشه‌وه‌ کردبوو، جار به جار زه‌نگێکی لێده‌دا بۆ فاتم و برینی ئه‌ویشی ده‌کوولانده‌وه‌ و ده‌یدا به نێو چاوانی دا که ئه‌و خه‌ریکی چیه‌ له باکوو و چۆناوچۆن خۆیی داوه‌ته‌ ده‌ست ئه‌و شاڵاوی به‌زم و هه‌ڵایه‌... ئه‌و سه‌یری ره‌قس و سه‌مای کۆنسێرتی ده‌کرد فاتمیش وه‌ک کلک له‌ دووی ئێمه‌وه‌ ده‌گه‌ڕا... جار به جار دایکی پرسیارێکی لێده‌کرد که‌ ئایا ئه‌مه‌ جوانه یان ئه‌وه‌ی دیکه‌یان، فڵانه‌ که‌س ئه‌م ره‌نگه‌ په‌سه‌ند ده‌کات یان ئه‌و ره‌نگه‌...
رۆژی دواتر که له حه‌ماڵچیه‌تی خێزانم رزگارم بوو، بڕیارمان دا تۆزێک بۆ خۆمان بگه‌ڕێن و دیمه‌نه‌ سه‌رنجراکێشه‌کانی شاریش ته‌ماشا که‌ین، رۆشتینه‌ مه‌یدانی نه‌قشی جیهان، دواتر بۆ سی و سێ پول، دواتر بۆ چل ستوون، خۆ له‌ به‌ر خه‌ڵکی ده‌رفه‌تی سه‌رخواراندنێکمان نه‌بوو، به‌ چوار ده‌ورت دا هه‌ر دووربین و هه‌ر موبایل بوو خه‌ریکی فیلم هه‌ڵگرتن بوون، جا من و فاتم و دایکی فاتم، هه‌ر سێکمان وامانده‌زانی به‌ جێ ماوین، ئێمه‌ش هه‌ر خه‌ریک وێنه‌ گرتن و فیلم هه‌ڵگرتن بووین، به‌ڵام سه‌یر له‌وه‌دا بوو هه‌ر که‌ رۆژ ده‌بوه‌وه‌ عه‌زیز و ژنه‌که‌شی خۆیان ون ده‌کرد و ئێستاش نه‌مانزانی بۆ کوێ ده‌رۆشتن، دوای سه‌یر کردنی ئاسه‌وار و هه‌ر وه‌ها سه‌یر کردنی ئینسانه‌کان که بزانین ئه‌وانیش چی ده‌که‌ن ئێمه‌ش ده‌مانکرد، ئه‌مجاره‌ ئاده‌ی برا گیان خۆ برسیمانه و هیچیش ده‌س ناکه‌وێ، ریستوران هه‌ر زاتمان نه‌بوو خۆمان له قه‌ره‌یان بده‌ین، بۆ بابۆڵه و ساندویچ و شتی وا ده‌گه‌ڕاین، هیچمان ده‌س نه‌که‌وت، وه‌ک بڵێی ئه‌م خه‌ڵکه وه‌ک سوون به گیانی شار که‌وتبن، هیچیان بۆ نه‌هێشتبووینه‌وه‌، ئه‌م ژنه‌م له‌ گه‌ل خۆیی بازێک په‌تاته‌ و پیاز و ئاردی هینابوو، له‌ قه‌راخ پارکێک دا بۆی که‌وتین بۆ ساز کردنی کوکی، جا برا گیان تازه‌ هه‌ستم ده‌کرد خۆ ئه‌م ژنه‌ی منیش شتی وای له‌ ده‌س دێ، خه‌ریکی نان خواردن بووین پێم کووت ژنه‌که‌، ئه‌رێ نه‌ڕۆینه‌وه‌، ماڵه‌که‌....." که‌لامی زارم به که‌له شه‌کرێک بڕی و کووتی :"بۆ کوێ.. هێشتا دوێنی هاتووین، با بڕۆین سه‌ردانێکی ته‌خته‌ جه‌مشیدیش بکه‌ین". هه‌ر به‌ نه‌رمی کووتم ئاخر پاره‌مان به ده‌سته‌وه‌ نه‌ماوه‌، با بگه‌ڕێنه‌وه‌". کووتی:"تۆ خه‌می پاره‌ت نه‌بێ، خۆم بڕێک پاشه‌که‌وتم هه‌یه‌..." .
ئیتر ئه‌م قسه‌یه‌م که بیست نه‌مده‌زانی هاوار بکه‌م، بقیژێنم، چی بکه‌م.. وتی:"سه‌د هه‌زارم پاشه‌که‌وت کردوه‌ و ماڵی بابیشم سه‌د هه‌زار نه‌ورۆزانه‌یان داومه‌تێ، ئیتر لێمان تێک مه‌ده‌ با سه‌فه‌ره‌که‌مان بکه‌ین.." نه‌مده‌زانی چی بکه‌م له خۆشیدا، خه‌ریک بوو شانێک هێڵکه‌ بکه‌م..
کووتم ئه‌وه‌ به‌ڕاسته‌، ئازیزه‌که‌م..
کوتی:"ئه‌رێ ئه‌ی بۆ.. ئیتر بۆنی پاره‌ت کرد، بووین به ئازیزه‌که‌م.."
 بۆ سبه‌ی هه‌ستاین که به‌ره‌و ته‌ختی جه‌مشید وه‌ڕی بکه‌وێن، له ناکاو ته‌له‌فۆنێکم بۆ هات، خێزانم کوتی خێر بێت به‌م به‌یانی زووه‌.. که‌شکه‌کیان بۆ هێناوین..
"ره‌حمان"ی ئامۆزام بوو پێی کوتم که دورکه‌ومه‌وه‌ له خاو خێزان، کوتم بۆ؟؟ کوتی پێت ده‌ڵێم. به‌ ناچاری ماشێنه‌که‌م راگرت و دابه‌زیم، هه‌واڵێکی دڵته‌زێنی دامێ، کوتی:"وا "مارف"ی ژن برات، دوێنی بۆ کۆڵ هێنانه‌وه‌ رۆشتوه‌ بۆ سه‌ر سنوور و له ‌وێدا که‌وتوه‌ته‌ سه‌ر مینێک و په‌ل په‌ل بوه‌". ئیتر ره‌حمان به‌ ده‌م گریانه‌وه‌ خواحافیزیشی بۆ نه‌کرا، خێزانم له ماشێن دابه‌زی و کوتی:"چ بوه"‌، نه‌مده‌زانی چی بڵێم چۆنی بڵێم، هه‌ر ده‌یگووت:"نێوکم که‌وت پێم بڵی چ بوه"‌.. به‌ ناچاری کوتم:" دایکی کاک موسته‌فا به ره‌حمه‌تی خوا رۆشتوه‌ و ده‌بێ بگه‌ڕێنه‌وه" ‌وتی:"داخۆ وتم چی بوه‌، دایکی کاک موسته‌فا هه‌ر ئیزافه‌ خزمه‌تی ده‌کرد، ده‌مێکه‌ که‌ڕه‌کیفه‌ی هێناوه‌، خوا عه‌فووی بکات و ئێمه‌ش ده‌ڕۆین بۆ ته‌ختی جه‌مشید و دوای دوو سێ رۆژی دیکه‌، ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌".. به ناچاری کوتم:"باشه‌ با وا بێ"، هاتینه‌وه‌ بۆ نێو ماشێنه‌که‌ و به‌رده‌وام چه‌ره‌ساتی ده‌کرد به ده‌م منیشه‌وه‌ به‌ڵام من هه‌ر له نێو خه‌یاڵات و داڵغه‌ی خۆم دا بووم، پێش ئه‌وه‌ی بگه‌ینه‌ ته‌خته جه‌مشید، عه‌زیز زه‌نگی بۆ خێزانم لێدا و به‌ ده‌م گریانه‌وه‌ کوتیان که‌ ئێمه‌ واین له گه‌رانه‌وه‌ دا، هه‌رچی خێزانم کوتی بۆ ئاخر چی بوه‌، هیچی نه‌کووت، ئاخری خۆی زه‌نگی بۆ خوشکه‌کی لێدا، به‌ ده‌م گریانه‌وه‌ خێرا گوتی که "مارف"ی برایان به‌ سه‌ر مین دا رۆشتوه‌... دوای ئه‌م قسه‌یه‌ نه‌مزانی شه‌وه‌ یان رۆژه قیژه‌یه‌کی به‌رزی کرد وامزانی دونیا به‌ سه‌رم دا رووخاوه‌، فاتمیش ئه‌ویش ده‌ستی به‌ زریکاندن کرد، خه‌ڵکمان لێ کۆبووه‌، پۆلیس هات وایده‌زانی شتێک قۆماوه‌، ئاده‌ی وه‌ره‌ به‌و فارسیه‌ جوانه و به‌و هه‌موو دڵه‌ڕاوکێ و زه‌خته‌وه‌ ئه‌مانه‌ش تێبگه‌یه‌نه‌.. نیوه‌ شه‌و گه‌یشتینه‌وه‌ ماڵی خه‌زووره‌م، عه‌جه‌ب هه‌ڵایه‌ک بوو، بۆ کێ..؟ بۆ مارف..؟ تا مابوو، به شێتیان ده‌زانی، له‌و هه‌موو ماڵ و به‌ر و بوومه‌یان تۆزێکیان بدایه‌، مه‌جبوور نه‌ده‌بوو خه‌ریکی کۆڵبه‌ری بێت، جا له به‌ر چی پێیان نه‌دابوو، چوونکا ده‌یانگووت بێ عه‌مری باوکی کردوه‌ و ئه‌و کچه‌ی که‌ باوکی به‌دڵی نه‌بوه‌ و خۆیی به‌ دڵی بوه‌، هێناویه‌تی...
هیوادارم سه‌رجه‌م سه‌فه‌ره‌کانتان پڕ له کیف و شادی بێت ...
ئه‌مه‌ش به‌سه‌رهاتی سه‌فه‌ره‌ته‌نزاوی و تراژیکه‌که‌ی ئێمه...
منیش گه‌ڕامه‌وه‌ هیچیان نه‌دامێ...!

Jun 5, 2010

حیزبێک به ناوی حیزبی هه‌ورامی له هه‌وڵی دامه‌زراندن دایه‌..!


کورد له هه‌ر چی نووقسانی هه‌بێ، له هه‌ر شتێک دا کورتی هێنابێ له حیزب دروست کردن که‌می نه‌هێناوه‌، هیشتا ده‌ستی ره‌شی شێخ و مه‌شایخ به‌رۆکی هه‌ورامانیان به‌رنه‌داوه‌ و دیسانه‌وه‌ به ئامرازی کۆنه پرستی و دواکه‌وتووی، خه‌ریکن هه‌ستی خه‌ڵکی هه‌ورامان به‌ره‌و خۆیان ورووژێنن بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش ده‌ستیان داوه‌ته‌ سازکردنی حیزبێک به سه‌رۆکایه‌تی شێخ عه‌بدوولره‌حمانی نه‌قشبندی، به ناوی حیزبی هه‌ورامی. ئه‌م براده‌ره‌ وا دیاره‌ ته‌نیا داره‌ داره‌ که‌ره‌ بۆ ئه‌م حیزبه‌ تا ده‌یخاته‌ سه‌ر پێ و ئیتر ده‌که‌وێته‌ ئه‌ستۆی چڵکاوخۆرانی باره‌گای شێخایه‌تی..
له به‌شێک له ئاگاداری نامه‌ی پره‌نسیب و سیاسه‌ته‌کانی ئه‌م حیزبه‌، تیشکیان هاویشتوه‌ته‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی "هه‌ورامیه‌کان نه‌ته‌وه‌ن و هه‌ورامی زمانی سه‌ربه‌خۆیه‌، نه‌ک زاراوه‌، به‌ڵکوو زاراوه‌کانی دیکه له زمانی هه‌ورامی که‌وتوونه‌ته‌وه‌،..." به‌ڵام ئه‌و که‌سانه‌ی که هه‌ستاون به نووسینی ئه‌م ره‌شنووسه‌ وا دیاره‌ هیچ لێکدانه‌وه‌یه‌کی زانستیانه‌یان سه‌باره‌ت به "نه‌ته‌وه‌" وه‌ نیه‌. ئه‌گینا نه‌ته‌وه‌یه‌ک که ته‌نانه‌ت زمانیشی سه‌ربه‌خۆ بێت ئایا خزمه‌ت به نه‌ته‌وه‌ی دیکه ده‌کات و یا داوا له حکوومه‌تی وڵاتێک ده‌کات که وه‌ک حیزبێک قه‌بووڵی بکه‌ن یان ئه‌وه‌ی باقی زاراوه‌ و بن زاراوه‌کانی دیکه ده‌بێ داوا له‌وان بکه‌ن به حیزب بیانناسن..؟!!
له به‌شێکی دیکه‌ی ره‌شنووسه‌که‌یان دا باسی داهات و پاره‌ و شتی وا کراوه‌، که وا دیاره‌ ئه‌م حیزبه سه‌ر به هیج لایه‌نێک و هیچ وڵاتێک نیه‌ و داوای پاره‌ و سپۆنسه‌ری له خه‌ڵک ناکات و خه‌ڵکیش نابێ چاوه‌ڕوانی هیچ جۆره‌ پاره‌ و داهاتێک بن... به درێژایی مێژوو شێخ و مه‌شایه‌خه‌کان داوای پاره‌یان له که‌س نکردوه‌ به‌ڵام به شێوه‌یه‌ک خه‌ڵکیان په‌روه‌رده‌ ده‌کرد که خه‌ڵکی وه‌ک دیاری و پێشکه‌شی داهات و به‌ر و بوومیان بۆ ئه‌هێنان، ته‌نانه‌ت به ده‌یان جار مرۆڤه‌ 12 و 14 ساڵه‌کان پێشکه‌شیان کراوه‌، ئه‌ویش به بۆنه‌ی ئه‌وه‌ی که مێنه‌ بوون ده‌س به جێ ده‌بوونه ژنی حه‌زره‌تی شێخ.. ئه‌ڵبه‌ت ئه‌گه‌ر جوان و له بار بوایه‌ن ئه‌گینا ده‌بوونه کاره‌که‌ر و به‌رده‌ست بۆ خانقا و ته‌کیه‌..
سه‌رده‌مانێک بوو به‌رۆکی هه‌ورامان له ده‌ستی په‌نجه‌ی ره‌شی تاوان په‌ره‌ستان به‌ر بووبوو، ئه‌وا ئێستا تاقمێک دیسانه‌وه‌ به هه‌ڵخراندنی خه‌ڵکی ته‌نانه‌ت وان له هه‌وڵی چه‌ند به‌ره‌کی ناو ریزه‌ جیاجیاکانی کوردوستان دا، هیوادارم خه‌ڵکی هه‌ورامان به چاوێکی کراوه‌وه‌، مامه‌ڵه له‌ گه‌ل ئه‌م بانگه‌وازه‌دا بکه‌ن.. .

May 23, 2010

ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..

ئێمه‌ی کورد وه‌ها نه‌ته‌وه‌یه‌کین که نه‌خۆشی ئالزایمێری کۆن باڵی به سه‌ر بیر و مێژوومان دا کێشاوه‌، له بیرمانه که نه‌ته‌وه‌ی ماد چۆناوچۆن سه‌ریان هه‌ڵدا و 2709 ساڵ پێش ئێستا چی قۆماوه‌، به‌ڵام له بیرمان نیه‌ له ماوه‌ی سی ساڵی رابردوو دا چه‌ن کاره‌ساتمان به سه‌ردا تێپه‌ڕیوه،‌ ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
کوشتن و له به‌رچاومان ئێعدام کردن و په‌تی سێداره‌ وه‌ک پشتوێنی پشتمانی لێ هاتوه‌ هه‌ر رۆژ ده‌یبه‌ستین و هه‌ر شه‌و دایده‌نێن.. ئیتر بۆمان ئاسایی بوه‌ته‌وه‌ ئه‌گه‌ر رۆژێک که‌سێک و دووان و سیانمان لێ نه‌کوژرێت، ته‌نانه‌ت کۆڵبه‌ریشمان ئه‌گه‌ر وه‌ سه‌ر مین نه‌که‌وێت، له گوله‌ی هێزه‌کانی ئینتزامی رزگاری نابێ... ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
له کاتی کێشه‌ و مێشه‌ دا مرۆڤێکی هه‌ستیار و هه‌وڵ بۆ هه‌ست بزواندن ده‌ده‌ین، له کاتی دیکه‌ دا ده‌بینه‌ مرۆڤی به ئاوه‌ز و لاییک و رۆشن بیر بیلامانا، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
هه‌موو ده‌مێک واین له بیری به قوڕابردنی ئه‌م و ئه‌و، کاتی نێۆ قوڕ گیر کردن فرمیسکیان بۆ هه‌ڵده‌رێژین، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
بۆ که‌سایه‌تیه‌ جیا جیا کانی نێو کۆمه‌ڵگا، ده‌یان رۆڵی جۆرواجۆر ده‌گۆڕین به‌ڵام رۆڵیکی باش بۆ خۆمان ناگێڕین که چێژ له ژیانمان به‌رین، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
حه‌ز به ناوزڕاندی خه‌ڵکی ده‌که‌ین چوونکا کێشه‌ی سایکۆلۆژی چه‌پڵه‌رێزانمان هه‌یه،‌ ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
له شێوازی راڤه‌ کردنی کێشه‌کان دا، هه‌ر که‌س ده‌نگی به‌رز تر بێ، حه‌ق به ده‌ستیه‌تی، هه‌ر که‌س پارتی باز تر بێت ئازاتر و نێره‌که‌ر تره‌ لامان؛ ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
نه‌ته‌وه‌ وه‌حشیه‌کان ده‌بنه برامان، براکانمان له باشوور ده‌بنه دووژمنمان، دۆسته‌کانیشیان به بار تۆپیان بۆ حه‌واڵه ده‌که‌ن، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
بۆ هه‌ڵپه‌ڕکی و شایی ده‌یان دۆست و هه‌ڤاڵت ئاماده‌ن، بۆ گریان و کاره‌سات که‌س که‌ست نیه‌ و ده‌ورو به‌رت چۆڵه، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..

May 21, 2010

زه‌نجیره‌ سه‌فه‌رێکی ته‌نزئاوی‌...!! (به‌شی دووهه‌م)

ئه‌م بابه‌ته‌ له ژوماره‌ی 54ی حه‌وته‌نامه‌ی"ده‌نگی ئاشنا"بڵاو کراوه‌ته‌وه‌       
له درێژه‌ی سه‌فه‌ره‌ ته‌نزاوی و نه‌ورۆزانه‌که‌مان دا، گه‌یشتینه ئه‌و بڕیاره‌ی که به‌ره‌و شاری ئه‌سفه‌هان بڕۆین، من که تا ئێستا ئه‌سفه‌هانم نه‌دیتبوو به‌ڵام خولیایه‌کی زۆرم بۆی هه‌بوو، ئه‌ڵبه‌ت ئه‌وه‌شم له بیر نه‌چی که کاک موسته‌فاش له‌ گه‌لمان نه‌هات به بۆنه‌ی ئه‌وه‌ی که دایکی نه‌خۆشه‌ و وا دیار بوو ئاخرین هه‌ناسه‌کانی ژیانی هه‌ڵده‌مژی، جا ئه‌وه‌ منیش له‌ ئاخرین رۆژدا گیرم پێ داوه‌ و هه‌ر ده‌مکووت:" ئه‌گه‌ر ده‌ڵێی با منیش نه‌ڕۆم شایه‌د کار و بارێک به من هه‌ڵسووڕا"... ئه‌وه‌نده‌ ته‌عاروفات مان بۆ یه‌کتر شه‌ل و په‌ل کرد که خه‌ریک بوو بڕیاری یه‌ک ساڵه‌م له‌ بیر بچێته‌وه‌ و نه‌ڕۆین بۆ ئه‌م مووسافره‌ته‌.. جا منیش هه‌ر ده‌مزانی کاک موسته‌فا قه‌بووڵی ناکات هه‌ر خۆم سوور ده‌کرده‌وه‌ هه‌ر ده‌مکووت:"ده‌ی ئاخر چۆن ده‌بێ، کاک موسته‌فا..؟؟!!" ئه‌ویش خۆ له‌ ژیانی دا زه‌حمه‌تی وه‌به‌ر که‌سێک نه‌دابوو، چۆن رازی به‌م زه‌حمه‌ته‌ ده‌بوو که بۆمانی بتاشێت.. رۆژی دوای یه‌که‌م رۆژی نه‌ورۆز، هه‌موومان له ماڵی خاڵه عه‌زیز، خاڵی که‌یبانووم کۆ بووینه‌وه‌ ئاده‌ی باکی ماشێنه‌کانمان پڕ کرد له گاز و له بێنزین و وه‌ڕێ که‌وتین.. به‌ره‌ به‌یان له‌م کوردوستانه‌وه‌ رۆشتین بۆ ئه‌و فارسستانه.. خێزانم که‌یفی ساز بوو، هه‌ر ده‌م له‌ ئاوێنه‌ی ماشێنه‌که‌وه‌ سه‌یری سه‌ر و روومه‌تی خۆی ده‌کرد و جار جاران ده‌نگی گۆرانیه‌کانی نێۆ ماشێنه‌که‌ی زۆر ده‌کرد و قسه‌ی خۆشمان بێ، جار نه جارێکیش پاروویه‌ک و چه‌ره‌ساتێکی ده‌کرد به ده‌م منه‌وه...‌ خراپیش نه‌بوو... ده‌ی..! که‌ش و هه‌وای به‌هاری وای لێ کردبوو شه‌به‌که‌ی رۆمانیک بازیه‌کانی فوول بێت.. فاتمی کچم ئه‌ویش به ته‌نێ له دواوه‌ دانیشتبوو، نازانم حه‌سره‌تی ژیانێکی وای ده‌خوارد یان نا..؟ هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ ده‌زانم که جار نه جارێک ئه‌ویش اس ام اس ێکی بۆ ده‌هات و به بزه‌یه‌که‌وه‌ وڵامی ده‌دایه‌وه‌، نازانم بۆ ئه‌و رۆژه شه‌به‌که‌ی غیره‌تم ئه‌وه‌نده‌ دابه‌زیبوو و هه‌ر هیچم نه‌ده‌گووت ته‌نانه‌ت پێشتر که ده‌م گووت ئه‌وه‌ کێ بوو..؟ به‌ڵام ئه‌وا ئێستا هه‌ر هیچ ناڵیم و به‌ڵکوو پێیشم خۆشه‌ ئاخر من و دایکیشی بۆ خۆمان جار و بارێک رۆمانتیک بازیه‌کمان هه‌ڵده‌وه‌راند.. جا نم نمه‌یه‌کیش باران جار و بار به ته‌واوی فانتازیایه‌کی خۆشی بۆ ده‌خوولقاندین ته‌نیا شتێکی موزاحمی ئه‌و ناوه فاتم بوو و ماڵی خاڵه عه‌زیزیش که جار به جار ده‌یان دا به لامان دا و ویزه‌یه‌کیان لێوه‌ ده‌هات. جار به جار ون ده‌بوون و نازانم خۆیان له کام قون و قوژبنێک دا حه‌شار ده‌دا، و هه‌ڵده‌ترووشکان و کاتێک ده‌مزانی ویزه‌یه‌کیان لێوه‌ ده‌هات و ئێمه‌شیان به جێ ده‌هێشت... ئاخر ماشێنه‌که‌ی ئێمه‌ به یائه‌ڵلا یا ئه‌ڵڵا ئیشی ده‌کرد و هی ئه‌وان به بێنزینی سۆپر...! ماشێنه‌که‌ی ئێمه رێنۆ بوو و هی ئه‌وان زانتیا... عاقیبه‌ت کاتی لا دان له شوێنی حه‌وانه‌وه‌ دا چاومان به دیمه‌نیکی ئه‌وه‌نده‌ ناخۆش که‌وت که بریا هه‌ر نه‌مان دیبا..! ژنه‌که‌ی خاڵه عه‌زیز لووتی ترشاندبوو به دوو مه‌ن هه‌نگوینه‌وه‌ نه‌ده‌خورا.. له‌ کاتی دابه‌زین تا خواردنی پارووه‌ نانێک، سێ، چوار عه‌ره‌بانه فه‌رمایشی هه‌ڵڕشت و به‌رده‌وام هه‌ر بۆڵه‌ی لێوه‌ ده‌هات..! کاتێ که‌بانه‌که‌ی خۆم له سه‌ر و بنی کێشه‌که‌ی کۆڵیوه‌، ده‌رکه‌وت که کاکه‌ عه‌زیز ئه‌م هه‌موو ساڵه به‌م شوێنانه‌دا هاتووه‌ و له هه‌ر شوێنێک دا خاتره‌یه‌ک و بیره‌وه‌ریه‌کی بۆ خاڵ خه‌رامان گێڕاوه‌ته‌وه‌ و ئه‌ویش وه‌ها تێگه‌شتبوو که خه‌ریکی کاری ناشه‌رعی بووه‌ بیلامانا... جا وه‌ره‌ و ئه‌م که‌ره‌ له‌م قوره‌ دا ده‌ربێنه.. ئه‌ویش بۆ عه‌زیزێک که له‌وانه‌یه‌ دایکی خۆیشی بێزی نه‌هاتبێ ماچی بکات... به 34ساڵ ته‌مه‌نه‌وه‌ ئه‌وه‌نده‌ ره‌ش و پیس و چرچاوی بوو، هه‌ر نازانم له کێ ده‌چوو.. جا وه‌ره‌ 30 ساڵی پاش تر ئه‌م پیاوه‌ ببینه.. ئه‌ڵبه‌ت خۆ ژنه‌که‌شی له‌ چاو عه‌زیز تۆزێک جوان بوو ئه‌گینا له چاو ژنانی دیکه‌ وات ده‌زانی هه‌ر خوشک و بران، نازانم ئه‌م ژنه‌ی من بۆ له مان ناچێ، ئه‌گینا منیش زیڕه‌م ده‌کرد..
ئه‌وانمان له‌و شوینه دا جێهشت و به‌ره‌ به‌ره‌ له شاری ئه‌سفه‌هان نزیک بووینه‌وه‌، هه‌ر له ده‌رگای شاره‌وه‌ کۆمه‌ڵێک لاو به کۆمه‌ڵێک نووسراوه‌ و کاتالۆگی رێنموونی که‌ر، به‌ره‌و پیری میوانان ده‌هاتن.. له نێو کاتالۆگه‌کاندا، هندێک ریستۆران و هۆتێلی چوار و پێنج ئه‌ستیره‌ی تێدا بوو، جیا له شوێنه خۆشه‌کانی شار، وه‌ک پردی خاجوو، بازاڕی شار، مه‌یدانی نه‌قشی جیهان و مۆزه و ده‌یان شوێنی دڵڕفێنی شاریان پێناساندین... له قه‌راخی پارکێک دا رامان گرت که مالی خاڵه عه‌زیزیش بماندۆزنه‌وه‌.. ترسابووین نه‌ وه‌ک شتێکیان به سه‌ر هاتبێ، مۆبایله‌که‌شیان شه‌به‌که‌ی نه‌ده‌دۆزیه‌وه‌ و به ناچاری هه‌ر ته‌مایه‌ر ماین تا بگه‌ن پێمان.. له ناکاو بنه‌ماڵه‌یه‌ک که وا دیار بوو له هه‌نده‌ران و شتی وا هاتبن.. هاتنه لامان و بازیک به ئینگلیزی قسه‌یان کرد من که هه‌ر وامده‌زانی گویزم بۆ ده‌ژمێرن به ناچاری کچه‌که‌م که دووتێرم رۆشتبووه‌ کلاسی زه‌بان، به هه‌ر پرته‌ پرتێک بوو وڵامی دانه‌وه‌ گوایه‌ ناو و نیشانی شوێنێکیان ده‌ویست، ئه‌ویش وڵامی دانه‌وه‌ که ئێمه‌ش وه‌ک ئێوه‌ غه‌ریبین.. خۆ منیش هه‌رچه‌نده‌ ده‌ڕۆشتمه‌ پێشه‌وه‌ و سینگم ده‌رده‌په‌ڕاند که به‌ڵکوو شتێک حاڵی بم لێیان، هیچیان لێ تێنه‌گه‌شتم، له ئاکام دا ماڵئاواییان کرد و رۆشتن، دواتر زانیمان ئه‌م بنه‌ماڵه رووسین و بۆ گه‌شت و گوزار هاتوون بۆ ئێران و دواتریش ده‌رۆن بۆ دوبه‌ی. جا وه‌ره‌ قوڕی دونیا به سه‌ر خۆت دا مه‌که‌، ئێمه به ساڵه‌کان سه‌فه‌رێکی ناو خۆیمان بۆ ناکرێ، که‌چی کابرا به ده‌وری گۆی زه‌وی دا ده‌سووڕێته‌وه‌..
ده‌ی کوره‌، هیچ نیه‌ نی..
له‌م خه‌یاڵات و داڵغانه‌دا بووم که ماڵی خاڵه عه‌زیز به کاپووتی شکاو و ئاوێنه‌ی ورد بوو و شووشه‌ی له‌ت بوو گه‌یشتنه‌ لامان.. جا وه‌ره‌ نۆره‌ی زیقه‌ زیقی خێزانمه‌، دونیای لێ کۆ کردینه‌وه‌.. دواتر که وه‌خۆ هاتنه‌وه‌ باسیان کرد بۆمان که گوایه‌ شه‌ڕ و شۆڕه‌که‌یان هه‌ر درێژه‌ی هه‌بووه‌ و دواتر خاڵه‌ عه‌زیزیش به مێشکێکی ئاڵۆزاوه‌، له پشته‌وه‌ خۆیی کێشابوو به‌م تانکره‌ نه‌وتانه‌ی که نه‌وته‌ ره‌شه‌که‌ی هه‌رێمی کوردستان دێنن بۆ پاڵاوگه‌کانی ئێران، دواتر که داده‌به‌زن و ده‌زانن هه‌ر دوو لا کوردن، وه‌ها له یه‌کتر دڵ خۆش و سه‌رخۆش ده‌بن وایانزانیوه‌ باوک بران و له‌یه‌ک دابڕاون.. ماوه‌ته‌وه‌ کاکه‌ عه‌زیز له بریتی ئه‌وه‌ی ماشێنه‌که‌ی بێنێت بۆ هوتێل ده‌بێت بۆ سه‌ر چاڵی میکانیکی و سافکاری ببات، به‌ڵکوو بتوانن ئه‌و ماشێنه جوانه، وه‌ک جاران ساف و لوسه‌ی بده‌نه‌وه‌ بۆی.. رۆشتین بۆ ئه‌و هۆتێله‌ی که کاکه عه‌زیز هه‌ر ده‌یگووت براده‌رم هه‌یه‌ و خه‌می جێگا و رێگاتان نه‌بێ، به‌ڵام هوتێلی چی، ئه‌وه‌نده‌ دوور له شار بوو ئیتر وه‌ڕه‌ز بووبووم .! هه‌ر که له‌ ماشێن دابه‌زین ماڵه رووسیه‌که‌مان بینی و وه‌ک بڵێی ئێمه‌ش بێکه‌س نین، رۆشتین به ده‌میانه‌وه‌، ئه‌وانیش ئه‌و چه‌ند رۆژه‌ی که له‌ ئه‌سفه‌هان بوون ته‌نیا یه‌ک وشه‌ فێر بووبوون ئه‌ویش کلمه‌ی (چطوری؟) بوو.. جا به زاراوه‌ی ئه‌سفه‌هانی وه‌ره‌ رووسیه‌ک فێری ئه‌م وشه‌ فارسیه‌ بکه‌ی هه‌ر زۆر زه‌حمه‌ت ده‌بێ، هه‌ر بۆیه‌ له بریتی (چطوری؟) هه‌ر ده‌یان گووت(شتری؟) ئه‌وه‌نده به لامه‌وه‌‌ ناخۆش بوو.. به‌ڵام خۆ ده‌سه‌ڵاتم نه‌بوو زمانیان ببڕم... هه‌ر چه‌نده‌ خۆشم هه‌وڵم ده‌دا بۆیان راست بکه‌مه‌وه‌ به‌ڵام هه‌م دیسان ده‌یان گووت(شتری؟) ئه‌وه‌نده‌ ئه‌م وشه‌‌یانه دووپات کردبویه‌وه‌، بۆ خۆیشم بڕوام کردبوو که له حوشتر ده‌چین...!
بۆ سبه‌ی رۆشتینه‌ نێو بازاڕ و شارمان بینی. ئه‌م جاره‌ نۆره‌ی شت کڕینی دایکی فاتم بوو؛......
(باقی به‌سه‌رهاته‌کان بمێنن بۆ ژوماره‌ی داهاتوو...)

May 8, 2010

هه‌موومان "سه‌رده‌شت" ین

پێم بڵی چۆن بیر ده‌که‌یته‌وه‌ تا پێت بڵێم که‌نگێ ده‌کووژرێت، پێم بڵی قه‌ڵه‌مت چه‌نده‌ تیژه‌ تا پێت بڵێم نووکی خه‌نجه‌ر و گوله‌ی بۆگه‌ن بیران که‌نگێ ده‌تپێکێ، پێم بڵێ تا چه‌نده‌ خوازیاز و خولیای ئازادیت تا پێت بڵێم که‌ی ده‌مت داده‌دوورن، پێم بڵێ چه‌نده‌ گه‌شبینی تا کوو پێت بڵێم چه‌ند‌ تاریک بیر حه‌شارت ده‌ده‌ن..

پێنووسێک خنکێندرا و جێژنی له دایک بوونی سه‌دان پێنووس ده‌گرین.. دوای فه‌وتانی هه‌ر بیرۆکه‌ و هه‌ر قه‌ڵه‌مێک ده‌یان پێنووس خۆیان زیاتر و زیاتر تیژتر ده‌که‌ن، وڵامی قه‌ڵه‌م به قه‌ڵه‌م ده‌درێته‌وه‌ به‌س ئه‌گه‌ر بۆیان نه‌کرا به فه‌وتانی نووسه‌ر تۆڵه ده‌که‌نه‌وه‌.!
له‌شی بۆگه‌ن بیران به ئازادی، راده‌ربڕین، ئیدانه کردن، که‌وڵ ده‌که‌ین..

هه‌موومان "سه‌رده‌شت" ین..

May 3, 2010

بنگاهی به نام تدریس خصوصی

باز مثل همیشه‌، روزهای نزدیک به پایان سال تحصیلی در راه است، نگرانی و دغدغه‌های والدین و دانش آموزان و دانشجویان، برای رفتن به کلاس بالاتر و ترم بالاتر، کاملا مشهود است.. در این میان بنگاه‌های تعلیم و تربیت به شیوه‌های خصوصی و نیمه‌ خصوصی و واسطه‌کاری و درگوشی و تبلیغات سر کوچه‌ای شروع به فعالیت کرده‌اند.. اگر دانش آموزانی در طول سال تحصیلی، که بهره‌ی هوشی آن ها موازی با الفاظ و کلمات دروس نبوده‌ و در حوصله‌ی‌ معلم و کلاس نگنجیده‌ باشد، از طرفی دیگر کتاب های درسی نیز نتوانسته‌ باشد که انگیزه‌ی ته‌نشین شده‌ی آنها را به جوش آورد و فورانی در فرایند گرفتن و پس دادن اطلاعات در آن ها، ایجاد نماید... خود به خود این طیف از فراگیران از ادامه‌ تحصیل باز می مانند و به ناچار به بنگاه‌های خصوصی و تقویتی دروس روی می آورند... معلمان و اساتید برای رسیدن به آمال و آرزوهای خانواده‌ و ارتقا یافتن فراگیران به مقطع بالاتر رقابت های گسترده‌ای را به انجام می رسانند..! دانش آموزانی این چنینی، خود به خود در این راستا، محبوب اساتید تعلیم و تربیت می شوند بالأخص اگر دانش آموز توان مالی خوبی هم داشته‌ باشد، به القابی هم چون پسرم، دختر گلم، عزیزم، مورد مهر و محبت های مفتخرانه، ملقب می شوند. هم چنین دست های نوازشگری که به منظور ارائه‌ی توصیه‌های زیرزمینی و درگوشی به خورد دانش آموز داده‌ می شود، تصویری کامل و گویا از یک بنگاه معاملاتی و فراگیرقاپی، به اذهان خطور می کند..
معلمی که در مدت هشت ماه راهنمایی و هدایت تحصیلی آن دانش آموز را به عهده‌ داشته‌ است، امروز معلوم نیست با کدامین تمارین نگفته‌ای که از قلم انداخته‌، یا با ارائه‌ کدامین روش تدریس، دانش آموز کند ذهن، جیب پر را می تواند به نخبه‌ای تبدیل کند. اگر چنین معلمان و اساتیدی که به چنین ترفندهایی متوسل می شوند اگر در وضع ایده‌آل مالی باشند، و اگر حرص و ولع آدمیزادی دست از سر و کله‌شان بردارد... به احتمال یک درصد شاید درب چنین بنگاه‌هایی تخته‌ شود..
خلاصه دانش آموز بیچاره‌ی بخت برگشته‌ی بی انگیزه‌ به تحصیل درظرف یک ماه مانده‌ به امتحانات تبدیل به بازار بورس و نقدینگی خواهد شد، و هر استادی به روشی خاص و به طرزی منحصر به فرد، میدان را به نخجیر تنگ می کنند تا بلکه بتوانند کودک بخت برگشته‌ را به دام آخرین صیاد بیندازند تا بلکه دمش را به تله دهد... اگر دانش آموز بی انگیزه‌ و کند ذهن هم نتواند از پس آزمون برآید، لاجرم باز دستی نوازشگرانه برگه‌ی امتحانیش را نوازش خواهد کرد، و در طی چنین پروسه‌ای، بالأخره‌ دانش آموز به کلاس بالاتر ارتقا می یابد.. و چنین شد سرنوشت علم و دانش و فناوری و نانوتکنولوژی و هابل و نوبل و اندیشمند و فیلسوفان ما...