نامه‌ی زانیار و لوقمان مورادی به بۆنه‌ی دووهه‌میین ساڵوه‌گه‌ڕی ئیعدامی فه‌رزاد که‌مانگه‌ر و هاوڕیانی له زیندانی ره‌جایی شاری که‌ره‌جه‌وه....
وەرگێر: عەدنان هونەروەر
...............
دوو ساڵ به سه‌ر ئه‌و رووداوه‌دا تێپه‌ڕی که هیچ تاکێکمان پێمان خۆش نه‌بوو ئه‌و هه‌واڵه ببیستین. ئه‌و رۆژه‌ی که باقی نه‌ته‌وه‌کانی ئیران وه‌ک ئێمه دڵگران و ناره‌حه‌ت بوون و به‌م شێوه‌یه به‌رگێکی دیکه له مێژووی تاڵی ئێران له وڵاتی کوردان خۆی نواند.
میژووی کورد رۆژانێکی تاڵی تێپه‌ڕاندوه به تایبه‌تی له‌م ساڵانه‌ی دوایی دا. کاتێ گوێ بۆ وته‌ی گه‌وره‌کانمان راده‌گرین زۆر به ئه‌سته‌م ده‌توانین رووداوه‌کان و ده‌ردی تێکه‌ڵ بووی ئه‌م ساڵانه‌ی دوایی تێپه‌ڕێنین و ئاسۆیه‌کی خۆش چاوه‌ڕێمان بێ. ده‌سدرێژی بۆ سه‌ر خاکمان یه‌ک له دوایی یه‌ک و شه‌ڕه ئایدۆلوژیاییه‌کان، که به ویستی ده‌سه‌ڵاتداران ئه‌نجام دراون. هێرش کردنه سه‌ر شاره‌کان و رشتنی خوێنی خه‌ڵکی سفیل. فیشه‌کێک که زۆر جار بۆ تیرۆر کردنمان و هه‌ندێ جار بۆ داپڵۆساندنمان. بۆمباران کردن و هه‌نارده‌کردنی مووشه‌که یه‌ک له دوای یه‌که‌کان، ته‌نیا به مه‌به‌ستی ساڕێژ کردنی هزری سەرەڕۆیانه بوە و لە هەمان کاتیش‌دا چیرۆکی تراژدیای گۆڕه به کۆمه‌ڵه‌کان و کیمیاباران و تۆڵه، به کۆڵمانەوە بوە.. (هەمووی ئەمانه) یه‌ک له دوای یه‌ک نه‌یانهێشت تا کوو رۆحی زیندووی وڵاتی کوردان، سات له سه‌ر سات له سه‌ر کۆسته‌کانی نه‌که‌وێت. چه‌نده‌ها پیلان‌گێڕی که به‌رده‌وام دۆستایه‌تی و ئاشتی و ته‌بایی له ئیران به فیڕۆ درا.
ده‌س به سه‌رکردن و کوشتن و نه‌فره‌ت و سێداره بێ بڕانه‌وه‌کان، بێ سه‌ر و شوێن بووه‌کانی ئازیزانمان، بوه هۆی ئه‌وه‌ی که دۆستی و ئارامی و رێ و شوێن و لاوک و حه‌یران و به تێكرا جوانییه دڵڕفێنه‌کانی وڵاته‌که‌مان بۆمان نامۆتر و گه‌یشتن پێیان بوو به رێگای پڕ هه‌وراز و نشێو بۆمان. داخ و حه‌سره‌ت بۆ باوانی ماندووی ریگا و دڵ برینداره‌کانمان.
کاتێک له وڵاتێک دا ده‌ژیت که له گه‌ل چیرۆکه‌کانی رابردوو و رووداوه‌کانی هه‌ورازی رێگا دانه‌بڕاویت، له پڕ وه‌بیری بانه‌مه‌ڕ و فه‌رزاد و فه‌رهاد و عه‌لی و شیرین ده‌که‌ویت. ئه‌و رۆژانه ئێمه هێشتا تامی تاڵی زیندانمان نه‌چێشتبوو. سێبه‌ری نگریسی سێداره و رۆژانی سه‌ختی ئه‌شکه‌نجه‌مان نه‌بینیبوو به‌ڵام ئه‌م ناوانه هه‌ڵگری چیرۆکێکی نامۆ و پڕ له ئێش و ئازار بوون. ئه‌و رۆژانه به دوای هه‌واڵی ئه‌م دۆستانه‌مان دا ده‌ڕۆشتین و له مێشکمان دا هاوڕێیه‌تی ئه‌زموونه‌کان و رووداوه‌کانی ئه‌و رۆژانه‌یان ده‌بووین. تا راده‌یه‌ک له بار و دۆخی زیندان و ده‌س به سه‌ر داگرتن له‌م و له‌و هه‌ندێ شتمان بیستبوو، هه‌واڵه‌کان هه‌ر چه‌نده نوێ بوون، به‌ڵام بۆن و به‌رامه‌ی چیرۆکی چه‌ندپات بوونه‌وی پێ بوو. کاتێک له زه‌ق بوونه‌وه‌ی دڵه‌ڕاوکێ و کاتێکی دیکه له چرۆ کردنی هیوا و له هه‌مان کات‌دا ریشه داکوتاندنی ئه‌و هیوایه، هیچ کات له نێو ئه‌و هه‌موو ره‌ش بینی و کاره‌ساته ناخۆشانه سه‌ر هه‌ڵنادا.
ئه‌و رۆژانه له گه‌ل فرمێسک و بزه‌ی ئه‌وان و بنه‌ماڵه‌کانیان هاوڕێ بووین و خۆمان له بریتی ئه‌وان داده‌نا، تا کوو بتوانین له گه‌ل خولیا و داخوازییه‌کانیان هاوڕێ بین و ره‌سته‌کانیان له دڵه‌وه له ئامێز بگرین و ناسۆر و برینه‌کانیان له سه‌رووی خۆڕاگری و هیوایه‌تی بێ بڕانه‌وه‌یان بزانین. به‌ڵام هیچ کات بیرمان لێنه‌کردبوه‌وه که چاره‌نووسی خۆشمان هه‌ر وه‌ها چاره نووسێک بێت. ئه‌م رۆژانه زیاتر و زیاتر ئه‌و بیره‌وه‌ریانه شەن و که‌و ده‌که‌ین. ئه‌و رۆژانه‌ی که دایکم به بیستنی ده‌نگی دایکی فه‌رزاد و له گه‌ل په‌ژاره‌ی منداڵانی فه‌رهاد فرمێسکی هه‌ڵده‌وه‌راند، هیچ کات هه‌ستمان به‌وه نه‌کردبوو که چاوه‌ڕوانی دایک و ده‌ردی تاقه‌ت پڕووکێنی گه‌ڕان له دوای منداڵه به‌ند کراوه‌که‌ی، چ مانایه‌کی هه‌یه؟ نه‌مانده‌زانی که فرمێسکی پاکی دایک رێگایه‌که به‌ره‌و تاریکستانی به‌ندیخانه و تیشکی هیوایه بەرەو خۆڕاگری منداڵه‌کانیان!
له شکاندنه‌وه و چه‌مینه‌وه‌ی باوکان بۆ له سه‌ر پێ وه‌ستان و سه‌رهه‌ڵبڕینی منداڵه‌کانیان چیرۆکی زۆرمان بیستبووه. به‌ڵام هیچ کات بیرمان لەوە نەکردەوە که به‌ند کردنی منداڵ له ساڵێکدا، غه‌م و په‌ژاره‌ی چه‌نده‌ها ساڵه داسه‌پێنێت به سه‌ر باوکان دا.
مامۆستاییه‌کی لاو له دێهاتێکی به دوور له پێداویستی، ته‌واوی هیوایه‌تی به‌رهه‌م هێنانی به‌ره‌یه‌که که بتوانێ رێگایه‌ک ببڕێت که ناسۆره‌کانی کوردستان ساڕێژ بکاته‌وه و مافه سه‌ره‌تاییه‌کانی کورد وه ده‌ست بهێنێته‌وه و بۆ ئاوه‌دان کردنه‌وه و سه‌رفرازی کورد و کوردستان تێبکۆشێت و خه‌ونی باپیرانمان بهێنه دی.
مامۆستایەک که مرۆڤی له به‌ر مرۆڤایه‌تی خۆش ده‌ویست و بۆ کورد نه‌ته‌وه‌کانی ئێران و بۆ مرۆڤایه‌تی تێده‌کۆشی.
به‌ڵام به داخه‌وه ئه‌و مامۆستایه بڕیار بوو ئیعدام بکرێت. ئێمه‌ش له‌وه‌ها بار و دۆخێک دا راپێچی زیندان کراین و به مانگه‌کان له زیندانه تاکه‌که‌سییه‌کان و به‌نده ئه‌منییه‌تیه‌کان قۆڵبه‌ست کراین و ئیتر بێ ئاگا ماین له هه‌واڵی. ده‌ر ئه‌نجام دوای تێپه‌ڕبوونی نۆ مانگ له‌و رۆژه ناخۆشه، ئه‌و هه‌واله دڵته‌زێنه‌مان بیست و ئیتر بیانوویه‌ک بوو بۆ گریان و بۆ گریان. ئه‌و رۆژانه ته‌نیا وته‌کانی ئه‌م و ئه‌و له‌گه‌لمان نه‌بوون، به‌ڵکوو تێکه‌ڵ بوو بووین به ئه‌زموونی زیندانی تاکه‌که‌سی و حوکمی سێداره و ئه‌شکنجه تاقه‌ت پڕووکێنه‌کان و بێ به‌ش بوون له دیداری بنه‌ماڵه و دادگاییه ناعادیلانه‌کان و چیرۆکه تاڵه‌کانی به‌ندی و ئه‌ساره‌ت و وته‌ی هاوبه‌نده‌کانی فه‌رزاد و فه‌رهاد و عه‌لی بۆ خۆمان بینیمان و هه‌ستمان پێ کردن.
ئێستا زۆر به روونی نیگه‌رانی و هەستی جوانیان دەبینین و عه‌شقیان به کورد و کوردستان و بیره‌وه‌رییه‌کانیان له گه‌ل سرووشت و رۆژانی شاد قه‌ندیل و باقی کێوه سه‌ربه‌رزه‌کانی وڵات و خۆڕاگری و له خۆبورده‌یی و ئه‌شکه‌نجه به گیان قه‌بووڵ کردن و دڵگران نه‌بوون و له هه‌موویان فه‌رزاد که به‌رده‌وام بزه‌ی سه‌ر لێو و پێکه‌نینه‌کانیمان ده‌بیست. له جێ به جێ کردن و بانگ کردنیان که هه‌ر کام هه‌واڵی رووداوێک و شایه‌د دوایین هه‌واڵ و تاڵترین هه‌واڵی به دواوه بوو، نیگه‌ران بووین. ئه‌و هه‌واڵه‌ی که دڵه‌ڕاوکێی ساز ده‌کرد به‌ڵام بۆ ئه‌وان وره و خۆڕاگری به‌دواوه بوو و رۆژانی دوایی زیاتر پێکه‌وه بوونیان و شه‌وی کۆتایی تا ئه‌و شته‌ی که ئێمه له‌وه‌دا کاڵ و کرچ بووین، بیستمان.
نازانین نزیکه‌ی سێ ساڵ له ماوه‌ی زیندان بوونمان چه‌نده له ماوه‌ی نزیک به چوار ساڵه‌ی ئه‌وان ده‌چێت؟ ئه‌و و باقی که‌سانی دیکه له‌وانه‌یه به تووڕه‌یه‌وه بپرسن؛ تا که‌ی درێژه‌ی ده‌بێ؟؟
کوردستان، که‌م له‌م ناسۆریانه‌ی به خۆوه نه‌بینیوه که هه‌یمه‌نه‌تی ده‌سه‌ڵاتدارانی به‌سترابێته‌وه به له سێداره دانی رۆڵه‌کانی. تا که‌ی ده‌بێ کوشتار و په‌تی سێداره بوونی هه‌بێ؟ "خوێن، خوین ناشۆرێته‌وه" و توند و تیژی به توند و تیژی ئارام نابێته‌وه. توند و تیژی، به‌رده‌وام تووند و تیژی زیاتری لێده‌که‌ویته‌وه و خوێن رشتن، خوینی تازه‌ی ده‌وێ. تاکه‌ی ده‌نگی گوله و شین گێڕی له سه‌ر ته‌رمه‌کان ده‌نگی شادی و بەزم و پێکه‌نین بخنکێنێت؟ تا که‌ی تووند و تیژی ده‌یهه‌وێ جێگای ئارامی و شادی بگرێت؟ ئه‌رێ راستی! ئاخرین هه‌واڵی نگریسی ئیعدام و سێداره نه‌وه‌ی کام به‌ره‌مان ده‌یبیسێت؟ ئایا رۆژێک دێت که ئیتر چیرۆکی تاڵی تووند و تیژی و توند و تیژپه‌روه‌ران نه‌بیستین؟
له هه‌موو رۆژه‌کان و کاته‌کان، به تایبه‌تی له ساڵوه‌گه‌ڕی 19 گوڵان، که (ئەم شەهیدانه) ده‌م به ئاوازه‌وه ماڵئاواییان ده‌کرد، له بیرمان بێ که به‌رده‌وام بۆ ژیان و بۆ گه‌یشتن به ته‌بایی و شادی ده‌بێ هه‌نگاو هه‌ڵێنین، ته‌نانه‌ت ئه‌و کاتانه‌ی که وا ئه‌زموونی تاڵ و مه‌رگ خۆی سه‌پاندبێ.
یادیان به‌رز و پیرۆز بێ!
زانیار مورادی
لوقمان مورادی
زیندانی ره‌جایی شار – که‌ره‌ج
..........................................................
::
تێبینی: ئەم نامەیە له کۆڕی یادی شەهیدانی ١٩ی گوڵان له هۆڵی تەوار له سلێمانی، رێکەوتی ٠٩/٠٥/٢٠١٢ خوێندراوەتەوە!
ئەمەش لێنکی وێنەیی ئەم شین گێڕیه::
کاکه نەگەیشتی؟؟
