ئێمه‌ی کورد وه‌ها نه‌ته‌وه‌یه‌کین که نه‌خۆشی ئالزایمێری کۆن باڵی به سهر بیر و مێژوومان دا کێشاوه، له بیرمانه که نه‌ته‌وه‌ی ماد چۆناوچۆن سه‌ریان هه‌ڵدا و 2709 ساڵ پێش ئێستا چی قۆماوه، به‌ڵام له بیرمان نیه له ماوه‌ی سی ساڵی رابردوو دا چه‌ن کاره‌ساتمان به سه‌ردا تێپه‌ڕیوه، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
کوشتن و له به‌رچاومان ئێعدام کردن و په‌تی سێداره وه‌ک پشتوێنی پشتمانی لێ هاتوه هه‌ر رۆژ ده‌یبه‌ستین و هه‌ر شه‌و دایده‌نێن.. ئیتر بۆمان ئاسایی بوه‌ته‌وه ئه‌گه‌ر رۆژێک که‌سێک و دووان و سیانمان لێ نه‌کوژرێت، ته‌نانه‌ت کۆڵبه‌ریشمان ئه‌گه‌ر وه سهر مین نه‌که‌وێت، له گوله‌ی هێزه‌کانی ئینتزامی رزگاری نابێ... ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
له کاتی کێشه و مێشه دا مرۆڤێکی هه‌ستیار و هه‌وڵ بۆ هه‌ست بزواندن ده‌ده‌ین، له کاتی دیکه دا ده‌بینه مرۆڤی به ئاوه‌ز و لاییک و رۆشن بیر بیلامانا، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
هه‌موو ده‌مێک واین له بیری به قوڕابردنی ئه‌م و ئه‌و، کاتی نێۆ قوڕ گیر کردن فرمیسکیان بۆ هه‌ڵده‌رێژین، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
بۆ که‌سایه‌تیه جیا جیا کانی نێو کۆمه‌ڵگا، ده‌یان رۆڵی جۆرواجۆر ده‌گۆڕین به‌ڵام رۆڵیکی باش بۆ خۆمان ناگێڕین که چێژ له ژیانمان به‌رین، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
حه‌ز به ناوزڕاندی خه‌ڵکی ده‌که‌ین چوونکا کێشه‌ی سایکۆلۆژی چه‌پڵه‌رێزانمان هه‌یه، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
له شێوازی راڤه کردنی کێشه‌کان دا، هه‌ر که‌س ده‌نگی به‌رز تر بێ، حه‌ق به ده‌ستیه‌تی، هه‌ر که‌س پارتی باز تر بێت ئازاتر و نێره‌که‌ر تره لامان؛ ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
نه‌ته‌وه وه‌حشیه‌کان ده‌بنه برامان، براکانمان له باشوور ده‌بنه دووژمنمان، دۆسته‌کانیشیان به بار تۆپیان بۆ حه‌واڵه ده‌که‌ن، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
بۆ هه‌ڵپه‌ڕکی و شایی ده‌یان دۆست و هه‌ڤاڵت ئاماده‌ن، بۆ گریان و کاره‌سات که‌س که‌ست نیه و ده‌ورو به‌رت چۆڵه، ئاوا نه‌ته‌وه‌یه‌کین..
May 23, 2010
May 21, 2010
زه‌نجیره سه‌فه‌رێکی ته‌نزئاوی...!! (به‌شی دووهه‌م)
له درێژه‌ی سه‌فه‌ره ته‌نزاوی و نه‌ورۆزانه‌که‌مان دا، گه‌یشتینه ئه‌و بڕیاره‌ی که به‌ره‌و شاری ئه‌سفه‌هان بڕۆین، من که تا ئێستا ئه‌سفه‌هانم نه‌دیتبوو به‌ڵام خولیایه‌کی زۆرم بۆی هه‌بوو، ئه‌ڵبه‌ت ئه‌وه‌شم له بیر نه‌چی که کاک موسته‌فاش له گه‌لمان نه‌هات به بۆنه‌ی ئه‌وه‌ی که دایکی نه‌خۆشه و وا دیار بوو ئاخرین هه‌ناسه‌کانی ژیانی هه‌ڵده‌مژی، جا ئه‌وه منیش له ئاخرین رۆژدا گیرم پێ داوه و هه‌ر ده‌مکووت:" ئه‌گه‌ر ده‌ڵێی با منیش نه‌ڕۆم شایه‌د کار و بارێک به من هه‌ڵسووڕا"... ئه‌وه‌نده ته‌عاروفات مان بۆ یه‌کتر شه‌ل و په‌ل کرد که خه‌ریک بوو بڕیاری یه‌ک ساڵه‌م له بیر بچێته‌وه و نه‌ڕۆین بۆ ئه‌م مووسافره‌ته.. جا منیش هه‌ر ده‌مزانی کاک موسته‌فا قه‌بووڵی ناکات هه‌ر خۆم سوور ده‌کرده‌وه هه‌ر ده‌مکووت:"ده‌ی ئاخر چۆن ده‌بێ، کاک موسته‌فا..؟؟!!" ئهویش خۆ له ژیانی دا زه‌حمه‌تی وه‌به‌ر که‌سێک نه‌دابوو، چۆن رازی به‌م زه‌حمه‌ته ده‌بوو که بۆمانی بتاشێت.. رۆژی دوای یه‌که‌م رۆژی نه‌ورۆز، هه‌موومان له ماڵی خاڵه عه‌زیز، خاڵی که‌یبانووم کۆ بووینه‌وه ئاده‌ی باکی ماشێنه‌کانمان پڕ کرد له گاز و له بێنزین و وه‌ڕێ که‌وتین.. به‌ره به‌یان له‌م کوردوستانه‌وه رۆشتین بۆ ئه‌و فارسستانه.. خێزانم که‌یفی ساز بوو، هه‌ر ده‌م له ئاوێنه‌ی ماشێنه‌که‌وه سه‌یری سهر و روومه‌تی خۆی ده‌کرد و جار جاران ده‌نگی گۆرانیه‌کانی نێۆ ماشێنه‌که‌ی زۆر ده‌کرد و قسه‌ی خۆشمان بێ، جار نه جارێکیش پاروویه‌ک و چه‌ره‌ساتێکی ده‌کرد به ده‌م منه‌وه... خراپیش نه‌بوو... ده‌ی..! که‌ش و هه‌وای به‌هاری وای لێ کردبوو شه‌به‌که‌ی رۆمانیک بازیه‌کانی فوول بێت.. فاتمی کچم ئهویش به ته‌نێ له دواوه دانیشتبوو، نازانم حه‌سره‌تی ژیانێکی وای ده‌خوارد یان نا..؟ هه‌ر ئه‌وه‌نده ده‌زانم که جار نه جارێک ئهویش اس ام اس ێکی بۆ ده‌هات و به بزه‌یه‌که‌وه وڵامی ده‌دایه‌وه، نازانم بۆ ئه‌و رۆژه شه‌به‌که‌ی غیره‌تم ئه‌وه‌نده دابه‌زیبوو و هه‌ر هیچم نه‌ده‌گووت ته‌نانه‌ت پێشتر که ده‌م گووت ئه‌وه کێ بوو..؟ به‌ڵام ئه‌وا ئێستا هه‌ر هیچ ناڵیم و به‌ڵکوو پێیشم خۆشه ئاخر من و دایکیشی بۆ خۆمان جار و بارێک رۆمانتیک بازیه‌کمان هه‌ڵده‌وه‌راند.. جا نم نمه‌یه‌کیش باران جار و بار به ته‌واوی فانتازیایه‌کی خۆشی بۆ ده‌خوولقاندین ته‌نیا شتێکی موزاحمی ئه‌و ناوه فاتم بوو و ماڵی خاڵه عه‌زیزیش که جار به جار ده‌یان دا به لامان دا و ویزه‌یه‌کیان لێوه ده‌هات. جار به جار ون ده‌بوون و نازانم خۆیان له کام قون و قوژبنێک دا حه‌شار ده‌دا، و هه‌ڵده‌ترووشکان و کاتێک ده‌مزانی ویزه‌یه‌کیان لێوه ده‌هات و ئێمه‌شیان به جێ ده‌هێشت... ئاخر ماشێنه‌که‌ی ئێمه به یائه‌ڵلا یا ئه‌ڵڵا ئیشی ده‌کرد و هی ئه‌وان به بێنزینی سۆپر...! ماشێنه‌که‌ی ئێمه رێنۆ بوو و هی ئه‌وان زانتیا... عاقیبه‌ت کاتی لا دان له شوێنی حه‌وانه‌وه دا چاومان به دیمه‌نیکی ئه‌وه‌نده ناخۆش که‌وت که بریا هه‌ر نه‌مان دیبا..! ژنه‌که‌ی خاڵه عه‌زیز لووتی ترشاندبوو به دوو مه‌ن هه‌نگوینه‌وه نه‌ده‌خورا.. له کاتی دابه‌زین تا خواردنی پارووه نانێک، سێ، چوار عه‌ره‌بانه فه‌رمایشی هه‌ڵڕشت و به‌رده‌وام هه‌ر بۆڵه‌ی لێوه ده‌هات..! کاتێ که‌بانه‌که‌ی خۆم له سهر و بنی کێشه‌که‌ی کۆڵیوه، ده‌رکه‌وت که کاکه عه‌زیز ئه‌م هه‌موو ساڵه به‌م شوێنانه‌دا هاتووه و له هه‌ر شوێنێک دا خاتره‌یه‌ک و بیره‌وه‌ریه‌کی بۆ خاڵ خه‌رامان گێڕاوه‌ته‌وه و ئهویش وه‌ها تێگه‌شتبوو که خه‌ریکی کاری ناشه‌رعی بووه بیلامانا... جا وه‌ره و ئه‌م که‌ره له‌م قوره دا ده‌ربێنه.. ئهویش بۆ عه‌زیزێک که له‌وانه‌یه دایکی خۆیشی بێزی نه‌هاتبێ ماچی بکات... به 34ساڵ ته‌مه‌نه‌وه ئه‌وه‌نده ره‌ش و پیس و چرچاوی بوو، هه‌ر نازانم له کێ ده‌چوو.. جا وه‌ره 30 ساڵی پاش تر ئه‌م پیاوه ببینه.. ئه‌ڵبه‌ت خۆ ژنه‌که‌شی له چاو عه‌زیز تۆزێک جوان بوو ئه‌گینا له چاو ژنانی دیکه وات ده‌زانی هه‌ر خوشک و بران، نازانم ئه‌م ژنه‌ی من بۆ له مان ناچێ، ئه‌گینا منیش زیڕه‌م ده‌کرد..
ئه‌وانمان له‌و شوینه دا جێهشت و به‌ره به‌ره له شاری ئه‌سفه‌هان نزیک بووینه‌وه، هه‌ر له ده‌رگای شاره‌وه کۆمه‌ڵێک لاو به کۆمه‌ڵێک نووسراوه و کاتالۆگی رێنموونی که‌ر، به‌ره‌و پیری میوانان ده‌هاتن.. له نێو کاتالۆگه‌کاندا، هندێک ریستۆران و هۆتێلی چوار و پێنج ئه‌ستیره‌ی تێدا بوو، جیا له شوێنه خۆشه‌کانی شار، وه‌ک پردی خاجوو، بازاڕی شار، مه‌یدانی نه‌قشی جیهان و مۆزه و ده‌یان شوێنی دڵڕفێنی شاریان پێناساندین... له قه‌راخی پارکێک دا رامان گرت که مالی خاڵه عه‌زیزیش بماندۆزنه‌وه.. ترسابووین نه وه‌ک شتێکیان به سهر هاتبێ، مۆبایله‌که‌شیان شه‌به‌که‌ی نه‌ده‌دۆزیه‌وه و به ناچاری هه‌ر ته‌مایه‌ر ماین تا بگه‌ن پێمان.. له ناکاو بنه‌ماڵه‌یه‌ک که وا دیار بوو له هه‌نده‌ران و شتی وا هاتبن.. هاتنه لامان و بازیک به ئینگلیزی قسه‌یان کرد من که هه‌ر وامده‌زانی گویزم بۆ ده‌ژمێرن به ناچاری کچه‌که‌م که دووتێرم رۆشتبووه کلاسی زه‌بان، به هه‌ر پرته پرتێک بوو وڵامی دانه‌وه گوایه ناو و نیشانی شوێنێکیان ده‌ویست، ئهویش وڵامی دانه‌وه که ئێمه‌ش وه‌ک ئێوه غه‌ریبین.. خۆ منیش هه‌رچه‌نده ده‌ڕۆشتمه پێشه‌وه و سینگم ده‌رده‌په‌ڕاند که به‌ڵکوو شتێک حاڵی بم لێیان، هیچیان لێ تێنه‌گه‌شتم، له ئاکام دا ماڵئاواییان کرد و رۆشتن، دواتر زانیمان ئه‌م بنه‌ماڵه رووسین و بۆ گه‌شت و گوزار هاتوون بۆ ئێران و دواتریش ده‌رۆن بۆ دوبه‌ی. جا وه‌ره قوڕی دونیا به سهر خۆت دا مه‌که، ئێمه به ساڵه‌کان سه‌فه‌رێکی ناو خۆیمان بۆ ناکرێ، که‌چی کابرا به ده‌وری گۆی زه‌وی دا ده‌سووڕێته‌وه..
ده‌ی کوره، هیچ نیه نی..
له‌م خه‌یاڵات و داڵغانه‌دا بووم که ماڵی خاڵه عه‌زیز به کاپووتی شکاو و ئاوێنه‌ی ورد بوو و شووشه‌ی له‌ت بوو گه‌یشتنه لامان.. جا وه‌ره نۆره‌ی زیقه زیقی خێزانمه، دونیای لێ کۆ کردینه‌وه.. دواتر که وه‌خۆ هاتنه‌وه باسیان کرد بۆمان که گوایه شه‌ڕ و شۆڕه‌که‌یان هه‌ر درێژه‌ی هه‌بووه و دواتر خاڵه عه‌زیزیش به مێشکێکی ئاڵۆزاوه، له پشته‌وه خۆیی کێشابوو به‌م تانکره نه‌وتانه‌ی که نه‌وته ره‌شه‌که‌ی هه‌رێمی کوردستان دێنن بۆ پاڵاوگه‌کانی ئێران، دواتر که داده‌به‌زن و ده‌زانن هه‌ر دوو لا کوردن، وه‌ها له یه‌کتر دڵ خۆش و سه‌رخۆش ده‌بن وایانزانیوه باوک بران و له‌یه‌ک دابڕاون.. ماوه‌ته‌وه کاکه عه‌زیز له بریتی ئه‌وه‌ی ماشێنه‌که‌ی بێنێت بۆ هوتێل ده‌بێت بۆ سهر چاڵی میکانیکی و سافکاری ببات، به‌ڵکوو بتوانن ئه‌و ماشێنه جوانه، وه‌ک جاران ساف و لوسه‌ی بده‌نه‌وه بۆی.. رۆشتین بۆ ئه‌و هۆتێله‌ی که کاکه عه‌زیز هه‌ر ده‌یگووت براده‌رم هه‌یه و خه‌می جێگا و رێگاتان نه‌بێ، به‌ڵام هوتێلی چی، ئه‌وه‌نده دوور له شار بوو ئیتر وه‌ڕه‌ز بووبووم .! هه‌ر که له ماشێن دابه‌زین ماڵه رووسیه‌که‌مان بینی و وه‌ک بڵێی ئێمه‌ش بێکه‌س نین، رۆشتین به ده‌میانه‌وه، ئه‌وانیش ئه‌و چه‌ند رۆژه‌ی که له ئه‌سفه‌هان بوون ته‌نیا یه‌ک وشه فێر بووبوون ئهویش کلمه‌ی (چطوری؟) بوو.. جا به زاراوه‌ی ئه‌سفه‌هانی وه‌ره رووسیه‌ک فێری ئه‌م وشه فارسیه بکه‌ی هه‌ر زۆر زه‌حمه‌ت ده‌بێ، هه‌ر بۆیه له بریتی (چطوری؟) هه‌ر ده‌یان گووت(شتری؟) ئه‌وه‌نده به لامه‌وه ناخۆش بوو.. به‌ڵام خۆ ده‌سه‌ڵاتم نه‌بوو زمانیان ببڕم... هه‌ر چه‌نده خۆشم هه‌وڵم ده‌دا بۆیان راست بکه‌مه‌وه به‌ڵام هه‌م دیسان ده‌یان گووت(شتری؟) ئه‌وه‌نده ئه‌م وشه‌‌یانه دووپات کردبویه‌وه، بۆ خۆیشم بڕوام کردبوو که له حوشتر ده‌چین...!
بۆ سبه‌ی رۆشتینه نێو بازاڕ و شارمان بینی. ئه‌م جاره نۆره‌ی شت کڕینی دایکی فاتم بوو؛......
(باقی به‌سه‌رهاته‌کان بمێنن بۆ ژوماره‌ی داهاتوو...)
May 12, 2010
May 8, 2010
هه‌موومان "سه‌رده‌شت" ین
پێم بڵی چۆن بیر ده‌که‌یته‌وه تا پێت بڵێم که‌نگێ ده‌کووژرێت، پێم بڵی قه‌ڵه‌مت چه‌نده تیژه تا پێت بڵێم نووکی خه‌نجه‌ر و گوله‌ی بۆگه‌ن بیران که‌نگێ ده‌تپێکێ، پێم بڵێ تا چه‌نده خوازیاز و خولیای ئازادیت تا پێت بڵێم که‌ی ده‌مت داده‌دوورن، پێم بڵێ چه‌نده گه‌شبینی تا کوو پێت بڵێم چه‌ند تاریک بیر حه‌شارت ده‌ده‌ن..
پێنووسێک خنکێندرا و جێژنی له دایک بوونی سه‌دان پێنووس ده‌گرین.. دوای فه‌وتانی هه‌ر بیرۆکه و هه‌ر قه‌ڵه‌مێک ده‌یان پێنووس خۆیان زیاتر و زیاتر تیژتر ده‌که‌ن، وڵامی قه‌ڵه‌م به قه‌ڵه‌م ده‌درێته‌وه به‌س ئه‌گه‌ر بۆیان نه‌کرا به فه‌وتانی نووسه‌ر تۆڵه ده‌که‌نه‌وه.!
له‌شی بۆگه‌ن بیران به ئازادی، راده‌ربڕین، ئیدانه کردن، که‌وڵ ده‌که‌ین..
پێنووسێک خنکێندرا و جێژنی له دایک بوونی سه‌دان پێنووس ده‌گرین.. دوای فه‌وتانی هه‌ر بیرۆکه و هه‌ر قه‌ڵه‌مێک ده‌یان پێنووس خۆیان زیاتر و زیاتر تیژتر ده‌که‌ن، وڵامی قه‌ڵه‌م به قه‌ڵه‌م ده‌درێته‌وه به‌س ئه‌گه‌ر بۆیان نه‌کرا به فه‌وتانی نووسه‌ر تۆڵه ده‌که‌نه‌وه.!
له‌شی بۆگه‌ن بیران به ئازادی، راده‌ربڕین، ئیدانه کردن، که‌وڵ ده‌که‌ین..
هه‌موومان "سه‌رده‌شت" ین..
May 3, 2010
بنگاهی به نام تدریس خصوصی
باز مثل همیشه، روزهای نزدیک به پایان سال تحصیلی در راه است، نگرانی و دغدغه‌های والدین و دانش آموزان و دانشجویان، برای رفتن به کلاس بالاتر و ترم بالاتر، کاملا مشهود است.. در این میان بنگاه‌های تعلیم و تربیت به شیوه‌های خصوصی و نیمه خصوصی و واسطه‌کاری و درگوشی و تبلیغات سر کوچه‌ای شروع به فعالیت کرده‌اند.. اگر دانش آموزانی در طول سال تحصیلی، که بهره‌ی هوشی آن ها موازی با الفاظ و کلمات دروس نبوده و در حوصله‌ی معلم و کلاس نگنجیده باشد، از طرفی دیگر کتاب های درسی نیز نتوانسته باشد که انگیزه‌ی ته‌نشین شده‌ی آنها را به جوش آورد و فورانی در فرایند گرفتن و پس دادن اطلاعات در آن ها، ایجاد نماید... خود به خود این طیف از فراگیران از ادامه تحصیل باز می مانند و به ناچار به بنگاه‌های خصوصی و تقویتی دروس روی می آورند... معلمان و اساتید برای رسیدن به آمال و آرزوهای خانواده و ارتقا یافتن فراگیران به مقطع بالاتر رقابت های گسترده‌ای را به انجام می رسانند..! دانش آموزانی این چنینی، خود به خود در این راستا، محبوب اساتید تعلیم و تربیت می شوند بالأخص اگر دانش آموز توان مالی خوبی هم داشته باشد، به القابی هم چون پسرم، دختر گلم، عزیزم، مورد مهر و محبت های مفتخرانه، ملقب می شوند. هم چنین دست های نوازشگری که به منظور ارائه‌ی توصیه‌های زیرزمینی و درگوشی به خورد دانش آموز داده می شود، تصویری کامل و گویا از یک بنگاه معاملاتی و فراگیرقاپی، به اذهان خطور می کند..
معلمی که در مدت هشت ماه راهنمایی و هدایت تحصیلی آن دانش آموز را به عهده داشته است، امروز معلوم نیست با کدامین تمارین نگفته‌ای که از قلم انداخته، یا با ارائه کدامین روش تدریس، دانش آموز کند ذهن، جیب پر را می تواند به نخبه‌ای تبدیل کند. اگر چنین معلمان و اساتیدی که به چنین ترفندهایی متوسل می شوند اگر در وضع ایده‌آل مالی باشند، و اگر حرص و ولع آدمیزادی دست از سر و کله‌شان بردارد... به احتمال یک درصد شاید درب چنین بنگاه‌هایی تخته شود..
خلاصه دانش آموز بیچاره‌ی بخت برگشته‌ی بی انگیزه به تحصیل درظرف یک ماه مانده به امتحانات تبدیل به بازار بورس و نقدینگی خواهد شد، و هر استادی به روشی خاص و به طرزی منحصر به فرد، میدان را به نخجیر تنگ می کنند تا بلکه بتوانند کودک بخت برگشته را به دام آخرین صیاد بیندازند تا بلکه دمش را به تله دهد... اگر دانش آموز بی انگیزه و کند ذهن هم نتواند از پس آزمون برآید، لاجرم باز دستی نوازشگرانه برگه‌ی امتحانیش را نوازش خواهد کرد، و در طی چنین پروسه‌ای، بالأخره دانش آموز به کلاس بالاتر ارتقا می یابد.. و چنین شد سرنوشت علم و دانش و فناوری و نانوتکنولوژی و هابل و نوبل و اندیشمند و فیلسوفان ما...
معلمی که در مدت هشت ماه راهنمایی و هدایت تحصیلی آن دانش آموز را به عهده داشته است، امروز معلوم نیست با کدامین تمارین نگفته‌ای که از قلم انداخته، یا با ارائه کدامین روش تدریس، دانش آموز کند ذهن، جیب پر را می تواند به نخبه‌ای تبدیل کند. اگر چنین معلمان و اساتیدی که به چنین ترفندهایی متوسل می شوند اگر در وضع ایده‌آل مالی باشند، و اگر حرص و ولع آدمیزادی دست از سر و کله‌شان بردارد... به احتمال یک درصد شاید درب چنین بنگاه‌هایی تخته شود..
خلاصه دانش آموز بیچاره‌ی بخت برگشته‌ی بی انگیزه به تحصیل درظرف یک ماه مانده به امتحانات تبدیل به بازار بورس و نقدینگی خواهد شد، و هر استادی به روشی خاص و به طرزی منحصر به فرد، میدان را به نخجیر تنگ می کنند تا بلکه بتوانند کودک بخت برگشته را به دام آخرین صیاد بیندازند تا بلکه دمش را به تله دهد... اگر دانش آموز بی انگیزه و کند ذهن هم نتواند از پس آزمون برآید، لاجرم باز دستی نوازشگرانه برگه‌ی امتحانیش را نوازش خواهد کرد، و در طی چنین پروسه‌ای، بالأخره دانش آموز به کلاس بالاتر ارتقا می یابد.. و چنین شد سرنوشت علم و دانش و فناوری و نانوتکنولوژی و هابل و نوبل و اندیشمند و فیلسوفان ما...
Apr 27, 2010
ژیانی ئیده‌ئال
مانای ئه‌م ژیانه بۆگه‌نه
له نێۆ جه‌غزی ژیان و له ژێر نینۆکی ره‌شی تاوانی بوون دا، مان و بوونت پێوه‌ندی به چه‌مکێکه‌وه هه‌یه به ناوی کات و ساتی مه‌جبووری... مه‌جبووری نان بخۆیت تا برسیت نه‌بێ، مه‌جبووریت بنوویت تا کوو شێت نه‌بی، مه‌جبووری خۆت شێت و ئه‌ویندار و مه‌ست پیشان بده‌یت تا له رومانتیک بازی کورتت نه‌هێنابێ، مه‌جبووری له به‌ر دڵان خۆت به‌خته‌وه‌ر پیشان بده‌یت تا کوو خه‌ڵکی پێت پێ نه‌که‌نن، ناو زگت ئه‌گه‌ر پڕ له زووخاو بیت و هه‌ناوت ره‌ش داگیرسابێ و خه‌ڵکیش به به‌خته‌وه‌رترین مرۆڤی سهر عه‌رزت بناسن، هه‌ر زۆر قیزه‌ونه.... له‌ولاشه‌وه دۆستی زێڕینت ئێره‌یت پێ ببات و پێی خۆش بێت ئهویش وه‌ک تۆ بوایه‌ت، به بڕوای خه‌ڵکی، عه‌جه‌ب ژیانێکی ئیده‌ئالم هه‌یه...!!!
Apr 16, 2010
زه‌نجیره‌ی سه‌فه‌ره ته‌نزاویه‌کان....!
ئه‌م بابه‌ته له ژوماره‌ی 52ی حه‌وته‌نامه‌ی"ده‌نگی ئاشنا"بڵاو کراوه‌ته‌وه
رۆژ له دوای رۆژ ده‌ژمێرین که پاره‌ی عه‌یدیه‌‌که‌مان بده‌نێ، ئهویش چه‌نده،.؟ 300هه‌زار تمه‌نی ناقابل.. ئاخر نازنم کام یه‌ک له کون و که‌له‌به‌ره‌کانی ژیان و کام یه‌ک له پێداویسته‌کانی پێ دابین بکه‌م، به‌ڵام چوونکا هه‌موو ساڵێک به ته‌نیا له‌م مانگه‌دا تۆزێک؛ هه‌ر تۆزیک ئامپێڕی پاره‌که‌م خۆیی ده‌خشێنێت به‌ره‌و سهر، هه‌ر بۆیه هه‌موو ساڵێک له به‌ر ئه‌م نه‌ورۆزانه‌یه‌ش بووبێت، هه‌ر پێم خۆشه ته‌مه‌نم تێپه‌ر بێت..! لانی که‌م تۆزیک گیرفانم بۆنی پاره به خۆوه ده‌بینێت.! ئه‌مساڵیش وه‌ک ساڵانی پێش، رۆژێک له رۆژانی ئاخری ساڵ، رۆشتمه‌وه بۆ ماڵ و سینگم ده‌رپه‌ڕاند و جاڕم دا به نێو ماڵدا و کوتم "دایان".
- کووتیان چی؟
- کوتم عه‌یدی.. به هوورایه‌که‌وه پێشوازیان لێ کردم.. یه‌که‌م که‌س که هاته لام کچه‌که‌م بوو گوتی:
- بابه گیان ئیتر وه دوای مه‌خه ئه‌مه دوو تێرمه شه‌هریه‌ی دانیشگام تێ نه‌کردووه، با دیسانه‌وه خه‌رج نه‌بێ.. با ئیتر که‌م داوای یارمه‌تی له دانیشگا بکه‌م، با ئیتر که‌م لای هاوڕێیانم سهر داخه‌م و هه‌ر بکرووزێمه‌وه، ئه‌وه‌نده به چاوی به‌زیه‌وه سه‌یریان کردووم.. که بێز له خۆم ده‌که‌م..
- گوتم به سهر چاو.. دڵنیابه کراسه‌که‌ی به‌ر خۆمم فرۆشتبێ، بۆتی جێ به جێ ده‌که‌م.. ئه‌رخه‌یانیشم که دیسانه‌وه دێت و داوای شتی دیکه‌ش ده‌کات، چوونکا ده‌مێکه هه‌ر ده‌ڵێ مانتۆی تازه بابه‌ت هاتووه‌ته بازاڕ، مانگی پێش بوو داوای که‌وشی کرد و به گوێم دا خوێندی که ئیتر که‌وشه‌کانم بۆ ئه‌وه نابن سوواریان بم، ئیتر ئه‌گه‌ر داوای سه‌نده‌ل و عه‌تر و عه‌بیریشم لێ نه‌کات خۆ پیاوه‌تی کردوه... .
دوایی ئه‌و، کوڕه‌که‌م هاته لام و گوتی:
- ئیتر بابه گیان من ده‌توانم بڕۆم؟؟
- کوتم:"بۆ کۆێ؟"
- ئه‌ی قه‌ولت نه‌دابوو ئه‌گه‌ر پاره‌که‌ت وه‌رگرت، من له گه‌ل ماڵی مامم بچم بۆ موسافره‌ت.؟
- گووتم: ئاخر کوڕم نابێ.. عه‌زیه‌ت ده‌بێ بۆیان.. ئه‌وه له دڵیشه‌وه پێم خۆش بوو چوونکا ئه‌و بڕه پاره‌یه هه‌ر به‌شی بیانوه‌کانی ئه‌وی ده‌کرد... جا بیانوو، بیانوو نین، شابیانوون. داوای پلی استیشنی کرد، به‌ڵام به تۆپێک خڵه‌تاندم، ده‌مێکه داوای تی شرتی جوومونگ ده‌کات، به‌ڵام به بۆنه‌ی ئه‌وه‌ی که هیشتا وه‌رزی سارد و سه‌رمایه، ئه‌و داواکاریه‌م بۆ مانگه‌کانی دیکه، وه دوا خستووه..! هنووکه داوای له‌ب تاب ده‌کات، جا خۆ منیش نه‌مده‌زانی له‌ب تاب چیه تاکوو رۆژێک خۆیی بۆی شی کردمه‌وه که جۆرێک له جۆره‌کانی کۆمپیته‌ره که ده‌نووشتێته‌وه وه‌ک کتێب،! ئه‌م نه‌رۆزه‌ش ده‌یهه‌وێ له گه‌ل ماڵی مامی بڕوات بۆ مووسافیره‌ت، جا خۆ منیش له خودامه.. تۆزێک منجه منجم کرد و گووتم:
- با بزانین ماڵی مامت چی ده‌ڵێن.!
هه‌ر ماتڵ بووم که‌بانی ماڵ بێت و ئه‌وێش داواکاریه‌که‌ی خۆیی ئاراسته‌م بکات، به‌ڵام هه‌ر نه‌هات.. هه‌ر چه‌نده بۆڵه و نقه‌م لێوه هات و قسه‌م کرد، "به زیاد نه‌بێ ئه‌مه که‌ی پاره‌یه، خۆ به‌شی هیچ ناکات.. نرخی شته‌کان چه‌ند قات لووتیان به‌رز کردوه‌ته‌وه".. ئاخر که‌ی خوا هه‌ڵ ده‌گرێ کیلۆیه‌ک هه‌نار به 3700 تمه‌ن بێت ئهویش هه‌ر یه‌کی کیلۆیه‌که، جا ئه‌گه‌ر پیاو دانیشی خۆ دووان سیانێک ده‌خوات، جا خۆ مه‌گه‌ر بۆ هه‌نار کڕینێک وامێک بگرین.. هه‌ر ده‌مهه‌ویست بێته قسه؛ به‌ڵام هه‌ر نقه‌ی لێوه نه‌هات.! به‌س گووتی:
- تۆ قیستی بانکه‌کان و کرێ خانووه‌که، جیا که‌ره‌وه.. ئیتر ئه‌ڵاخوا بۆ هیچ کوێ نه‌ده‌رۆشتین و کرم ده‌یخواردین.!
به زه‌حمه‌ت توانیم تفێک له گه‌رووم دا گیری کردبوو قووتی بده‌م. نازانم بۆ هه‌ر کات ئه‌م ژنه‌م قسان ده‌کات ئه‌وه‌نده قسه‌کانی ره‌قن. تا راده‌یه‌ک که به ته‌واوی شپرزه‌م ده‌کات، نازانم بۆ له رۆژێکی وه‌ک ئه‌مڕۆدا که لانی که‌م بڕه پاره‌یه‌کی زیاتر له گیرفانم دایه تۆزێک دلخۆشی روو له‌م ماڵه‌ی ئێمه‌ش ناکات..
دیسانه‌وه وه‌ک مانگه‌کانی پێشوو، ده‌فته‌رچه‌ی قیسته‌کانم له پێش خۆم دانا و پاره‌که‌یشم بۆ جیا کردنه‌وه، هه‌ر یه‌که بیست و په‌نجا و حه‌فتا و کرێ خانووه‌که‌ش که 200ی ناقابل بوو.. توانیم به‌م پاره‌یه قیسته کۆنه‌کان بار که‌م و شه‌هریه‌ی فاتمه‌ی کچم که تازه تێرمی سێی دانیشگای ئازاده؛ تێ بکه‌م.. هه‌ر کات ئه‌و پاره‌یه‌ی بۆ تێ ده‌که‌م وا ده‌زانم شه‌قم تێ هه‌ڵ ده‌ده‌ن، چوونکا ئه‌وه‌نده رشته‌که‌ی به لامه‌وه قۆڕه،! که له روویشم نایه لای ئه‌م و ئه‌و پۆزێک لێ بده‌م و بیدرکێنم که منیش منداڵم ناردووه‌ته زانکۆ.. ئاخر رشته‌که‌ی باغه‌بانیه بیلامانا.. جا ئه‌گه‌ر بڵێم بڕۆ ئاوی ئه‌و گوڵدانانه بدێره، ئه‌وه خۆ باسی فۆتوسه‌نتز و کاتی گونجاوی ئاو دێرانم بۆ ده‌کا، ئهویش بۆ من که ته‌واوی پێستم به هۆی هه‌تاوی ده‌شت و مه‌زراکانی ماڵی باپیر‌م ره‌ش و شین هه‌ڵگراوه.!
عـ...اقیـ...به‌ت ژنه‌که‌م خۆیی لێ نزیک کردمه‌وه و چاوێکیشی به ده‌فته‌رچه‌کان دا خشاند و منیش به ئه‌نقه‌ست که سه‌رم قاڵه، زیاتر خۆمم شپرزه کرد.! له دڵدا ده‌مگووت تۆ بڵێی ئه‌م جاره‌ش قسه‌یه‌کی ره‌قی بۆ نه‌هێنابم، تۆ بڵیی ئاخۆ چ بڵێت..؟ ئه‌م جاره‌یان خۆم گرت و ته‌نانه‌ت ئاوڕێکیشم لێ نه‌دایه‌وه.. ده‌ستی به فه‌رمایش کرد و کووتی:
- له بیرت نه‌چێ قه‌رار بوو له گه‌ل ماڵی خاڵۆ عه‌زیزم بڕۆینه سێزده به‌ده‌ر..
هه‌ناسه‌یه‌ک نێۆ سینگی حه‌په‌ساندم و خۆم نیشان نه‌دا که له بیرم نه‌ماوه.. کوتم:
- ئه‌ها ده‌ی ئه‌ڕۆین، به‌ڵام من ده‌ڵیم با خۆمان به ته‌نیایی بڕۆین و کارمان به وان نه‌بێ.. بۆ وه‌کوو کلک له دوومان که‌ون.؟! هه‌ستایه‌وه سه‌رپێ و کوتی:
- ئه‌گه‌ر قه‌رار بێ بڕۆین به ده‌ربارێک دا، ئه‌وا من و خاڵۆژنم بڕیاری له سهر ده‌ده‌ین نه‌ک تۆ..
له به‌ر ئه‌وه‌ی له‌م سه‌ره‌تا‌ی ساڵی نوێیه‌دا کێشه و مێشه نه‌یه‌ته ئاراوه، دیسانه‌وه ئه‌م شه‌ویش وه‌ک شه‌وانی دیکه‌ی شه‌ڕ و جیایی، له سهر که‌ناپه‌که نه‌خه‌وم و لانی که‌م ئه‌م شه‌و منداڵه‌کان وه‌ک هه‌تیوو چاوم لێ نه‌که‌ن، ئه‌وه بوو درێژدادڕیم تێدا نه‌کرد و قیر و سیام لێ کرد و گووتم:
- با جه‌نابت بڕیار بده‌ی ئازیزکه‌م..!
هه‌کوو، چاوتان له‌و ده‌م و لووته‌ی نه‌بوو.! وه‌ها لووتێکی لێ هه‌ڵقورتاندم و پشتی لێ کردم و رۆشت بۆ چێشت خانه‌که.. که ئیتر جێگای قسه‌ی بۆ نه‌هێشتمه‌وه...
له نێۆ ده‌ریای خه‌یاڵاتی خۆم دا نوقم بووم و گوتم ئه‌ی ماڵی وێرانم، جا خۆ پاره‌م به ده‌سته‌وه نه‌ماوه.. چ بکه‌م..؟ خێزانم له گه‌ل خاڵۆژنی، که دۆستی ساڵانی قووتابخانه بوون و هه‌ر ئه‌م خێزانه‌شم ئه‌م ره‌فیقه ترشاوه‌ی خۆیی کرد به تووشی خاڵۆ ترشاوه‌که‌یه‌وه و توانی به‌م شیوه‌یه خاڵۆیشی له دونیای کوڕایه‌تی ده‌ربێنێت و بیکا به پیاو..! خۆیان ساخته و پاخته‌یان کردبوو که یان "کیش" یان "ئه‌سفه‌هان"..
ئاخری به تێکڕای ده‌نگ په‌سه‌ندمان کرد که بڕۆین بۆ "ئه‌سفه‌هان". کاک "موسته‌فا" یه‌کێک له هاوکاره‌کانمه و زۆر دڵم پێی ده‌کرێته‌وه و هانم دا له گه‌ل خۆم بیهێنم و ده‌مزانی که هاوسه‌فه‌رێکی باش ده‌بێ بۆمان..
"ئه‌میر" له گه‌ل ماڵی مامه‌ی به بۆنه‌ی کوره ئامۆزاکه‌یه‌وه، خۆی یه‌ک خست و ئه‌وان بڕیاریان دا بڕۆن بۆ "باکوو" پێته‌ختی "ئازه‌ربایجان"، جا هێشتا نه‌رۆشتبوو مێشکی سه‌ری بردبووم و هه‌ر ده‌یگووت ده‌ڕۆین بۆ سه‌یری کۆنسیرتیش، من که هێشتا له خه‌ونم دا کۆنسێرتێکیشم نه‌دیوه به‌ڵام ئه‌وا ئه‌میری کوڕم له ته‌مه‌نی پازده ساڵی دا هه‌م کۆنسێرت ده‌بینێ و هه‌م چێژ له سوواری فڕۆکه وه‌ر ده‌گرێ..
منیش به 550هه‌زار تمه‌ن مووچه‌ی مانگانه و 300هه‌زار تمه‌نی نه‌ورۆزانه، توانیم 200هه‌زار تمه‌ن، به هه‌ر گه‌ڕه‌گه‌ڕێک بوو وه‌لا بخه‌م، به‌ڵکوو ئه‌مساڵ ئیتر بتوانین بڕۆین بۆ ئه‌م سه‌فه‌ره..
جارێ ئه‌وا دۆخێنمان لێ تووند کردوه و دوای نه‌ورۆز که هاتینه‌وه به سه‌رهاتی سه‌فه‌رتان بۆ ده‌گێڕمه‌وه....
Jan 30, 2010
Dec 16, 2008
ئه‌م هه‌شتی مارس تا ئه‌و هه‌شتی مارس پیرۆزباییه‌ک و ئیتر هیچ .....
بۆنه‌کان ، به تایبه‌ت بۆنه‌ی هه‌شتی مارس ؛ رۆژی جیهانی ژنان هه‌لێکه بۆ قۆزتنه‌وه و ده‌سته‌به‌ر کردنی ئازادی و مافه‌کانی ئافره‌تان له‌م سه‌رده‌مه دا ..که مێژووه‌که‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ ساڵێ 1908 به مان گرتنی ئافره‌تانی کارگای چنینی شاری نیویورک ده‌ستی پێکرد . دوا به دوای ئه‌م مانگرتنه له ساڵی 1910 به‌دواوه‌وه ئه‌م رۆژه به ناوی رۆژی جیهانی ژنان ناو زه‌د کرا .
ئێستا له ته‌واوی جیهان دا هه‌وڵ ده‌درێ بۆ سڕینه‌وه‌ی مافه زاڵه‌کانی پیاو سالاری که به ناوی دینه‌وه بۆ چه‌وساندنه‌وه‌ی نیوه‌ی کۆمه‌ڵگا (ژنان) به کاری ده‌هێنن ..
له دوای راپه‌ڕینی ساڵی 1991 له عێراق به گشتی و له کوردوستان به تایبه‌تی ، سه‌ره‌ڕای ته‌نگ و چه‌ڵه‌مه‌یه‌کی زۆر ، به ته‌واوی هه‌وڵێکی چڕ و پڕ هاته ئاراوه بۆ ساز کردنی وڵاتێکی دیموکراتیک و شارستانیانه ... که‌چی رۆژ له دوای رۆژ خه‌ڵکی هه‌ستیان به بۆشاییه‌ک ده‌کرد و به‌رده‌وام خۆزگه‌یان ده‌خوارد بۆ گه‌ڕانه‌وی بار و دۆخی به‌عس و جه‌نابی سه‌دام حوسین !!!
کلتووری به‌عسی به ده‌یان ساڵ خه‌ڵکی چه‌وسانده‌وه و ئه‌م چه‌وساندنه‌وه‌یه‌ش له ناو خوێنی خه‌ڵک دا ریشه‌ی داکووتا و ئێستا به ته‌واوی خه‌ڵکی جیا له‌وه‌ی خۆیان حه‌ز له دیکتاتۆریه‌ت ده‌که‌ن ؛ به‌ڵکوو خۆشیان پێیان خۆشه دیکتاتۆرێکی بالا ده‌ستیان هه‌بێ ...
گرووپه ئیسلامیه‌کان (زرقاوی ، انصارالسنة ، القاعده و ...) تۆقاندن و ترساندن و ته‌قینه‌وه و کوشتار و سه‌ربڕین سه‌ری هه‌ڵدا ... شێوه زاره‌کی و قسه‌ی سه‌رکۆڵانان گۆڕا بۆ ئه‌م وشانه (جیهاد و محاربه و قوربانی و به‌هه‌شت و جه‌حه‌نه‌م)...
ئاکامی ئه‌م تووند و تیژیانه گه‌شته ئاستێک که رۆشنبیران و لاوان به رێژه‌یه‌کی به‌رچاو وڵات به‌ده‌ر بوون . گه‌نده‌ڵی ئیداری و سیاسی و ئابووری په‌ره‌ی سه‌ند . منداڵان و ژنان یه‌که‌م قوربانی ئه‌م وه‌رچه‌رخانه بوون . منداڵانی سه‌رشه‌قام و هه‌تیو زیادی کرد . بێوه‌ژن و ژنانی بی خان و لان به رێژه‌یه‌کی به‌رچاو زیادی کرد . تا گه‌یشته ئاستێک ، وڵاتێک که هه‌مووان دڵیان پێ خۆش کردبوو ، به ناوی گه‌نده‌ڵترین وڵاتی جیهان ناسرا . بوو به وڵاتێک مه‌کۆی خه‌مان . کانگای چه‌وساندنه‌وه . بوو به مه‌یدانی کێ به‌ر کێی وڵاتانی زل هێز و گرووپه ئیسلامیه‌کان . له لایه‌کی دیکه‌ش وڵاتانی دراوسێ که هه‌ستیان به ئازارێکی تاقه‌ت پڕووکێن ده‌کرد ، ده‌ستیان دایه ، ده‌ستێوه‌ردان و گێره شێوێنی ...
ئێستا ئه‌م وڵاته ( به‌تایبه‌ت رووی قسه‌م به‌شی کوردوستانه‌که‌یه‌تی) بووه به وڵاتێکی فره حیزبی ، فره نه‌ته‌وه‌یی ، فره رێکخراوه‌یی ، فره چاپه‌مه‌نی ، فره میدیایی ، فره به‌رپرسایه‌تی ، و فره چه‌وساندنه‌وه و فره کۆیلایه‌تی ....... هتد . به ڕێژه‌یه‌کی به‌رچاو له وڵاتانی دیکه‌وه کۆیله و که‌نیزک روویان هێنا له کوردوستان.. وڵاتێک که پێشتر پێشمه‌رگه و بنه‌ماڵه‌ی ئه‌نفالکراوه‌کان ، خۆێنیان بۆ خه‌ڵات کرد بوو .. ئه‌مجاره ئه‌مانیش ده‌ستیان دایه ئه‌نفال کردنی ژنان و لاوانی عه‌رب و ئه‌فریقایی و فلیپینی ... ئیتر ئێستا له ماڵه‌کان به ڕێژه‌یه‌کی به‌رچاو کۆیله و که‌نیزک به‌دی ده‌کرێ و رۆژ له دوای رۆژ نه‌ریت و کلتووری کۆنی عه‌ره‌به پێپه‌تیه‌کانی هه‌زار و چوارسه‌د ساڵ پێش ئێستا ده‌بووژێته‌وه.. لووتکه‌ی ئه‌م وه‌رچه‌رخانه ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ په‌سه‌ند کردنی یاسای فره‌ژنی له په‌رله‌مانی کوردوستان دا !!!!
ئیتر سه‌رهه‌ڵدانی بانده‌کانی گه‌نده‌ڵی و کڕێن و فرۆشتنی و به کرێ دانی ژنان به تایبه‌تی به ده‌ستی به‌رپرسانه‌وه ، لایه‌نێکی دیکه‌ی ئه‌م پرۆسه‌ی چه‌وساندنه‌وه با بوه‌ستێت..
تووند و تیژی دژ به ژنان به شێوه‌یه‌کی سه‌رسووڕهێنه‌ر په‌ره‌ی سه‌ند.. خۆسووتاندن ، خۆ کوشتن ، یان کوشتن به بیانووی نامووس و پارێزگاری له مرۆڤێک که ده‌بێ خۆیی به نامووسی مرۆڤێکی تر و خودایه‌کی تر به ناوی پیاو بزانێ ؛ رۆژ له دوای رۆژ به‌ره‌و لووتکه هه‌نگاو هه‌ڵێنێ...
ئه‌وا ئێستا رۆژی جیهانی ژنانه و مانۆڕی میدیاکان بۆ پیرۆزبایی و باس کردن له‌م رۆژه مێژوویه ده‌ستی پێ کردوه .. ده‌س بۆ ده‌می هه‌ر به‌رپرسێک یان هه‌ر که‌سی مه‌دنی ده‌به‌یت ئه‌م رۆژه پیرۆز ده‌کات و بۆنه ده‌گێڕن و نووقلانه و گوڵ و جێژنانه دا به‌ش ده‌که‌ن .. ته‌واوی ئه‌م مانۆڕانه بۆ دڵخۆشکردن و له خشته بردنی ژنانه .. که به‌م گۆڵ و شیرینیانه پێیان بڵێن تۆ هه‌ر بن ده‌ست و ژێر ده‌سته‌که‌ی خۆمی .. تۆ مانای ژیانی به‌ڵام ژیانی ژێر ده‌سته‌یی و کۆیلایه‌تی ... تۆ مانی شه‌یتان و ناپاکی و گه‌نده‌ڵیت و من مانای خودایی و سه‌روه‌ری و پاکیم ...
ئه‌م هه‌شتی مارس تا ئه‌و هه‌شتی مارس پیرۆزباییه‌ک و ئیتر هیچ .....
ئاخر خۆ خڵه‌تاندن تا که‌ی ! ؟ تا که‌ی ! ؟ تا که‌ی ! ؟ تا که‌ی ! ؟ تا که‌ی ! ؟ تا که‌ی ! ؟ تا که‌ی ! ؟
Subscribe to:
Posts (Atom)