May 12, 2010
May 8, 2010
ههموومان "سهردهشت" ین
پێم بڵی چۆن بیر دهکهیتهوه تا پێت بڵێم کهنگێ دهکووژرێت، پێم بڵی قهڵهمت چهنده تیژه تا پێت بڵێم نووکی خهنجهر و گولهی بۆگهن بیران کهنگێ دهتپێکێ، پێم بڵێ تا چهنده خوازیاز و خولیای ئازادیت تا پێت بڵێم کهی دهمت دادهدوورن، پێم بڵێ چهنده گهشبینی تا کوو پێت بڵێم چهند تاریک بیر حهشارت دهدهن..
پێنووسێک خنکێندرا و جێژنی له دایک بوونی سهدان پێنووس دهگرین.. دوای فهوتانی ههر بیرۆکه و ههر قهڵهمێک دهیان پێنووس خۆیان زیاتر و زیاتر تیژتر دهکهن، وڵامی قهڵهم به قهڵهم دهدرێتهوه بهس ئهگهر بۆیان نهکرا به فهوتانی نووسهر تۆڵه دهکهنهوه.!
لهشی بۆگهن بیران به ئازادی، رادهربڕین، ئیدانه کردن، کهوڵ دهکهین..
پێنووسێک خنکێندرا و جێژنی له دایک بوونی سهدان پێنووس دهگرین.. دوای فهوتانی ههر بیرۆکه و ههر قهڵهمێک دهیان پێنووس خۆیان زیاتر و زیاتر تیژتر دهکهن، وڵامی قهڵهم به قهڵهم دهدرێتهوه بهس ئهگهر بۆیان نهکرا به فهوتانی نووسهر تۆڵه دهکهنهوه.!
لهشی بۆگهن بیران به ئازادی، رادهربڕین، ئیدانه کردن، کهوڵ دهکهین..
ههموومان "سهردهشت" ین..
May 3, 2010
بنگاهی به نام تدریس خصوصی
باز مثل همیشه، روزهای نزدیک به پایان سال تحصیلی در راه است، نگرانی و دغدغههای والدین و دانش آموزان و دانشجویان، برای رفتن به کلاس بالاتر و ترم بالاتر، کاملا مشهود است.. در این میان بنگاههای تعلیم و تربیت به شیوههای خصوصی و نیمه خصوصی و واسطهکاری و درگوشی و تبلیغات سر کوچهای شروع به فعالیت کردهاند.. اگر دانش آموزانی در طول سال تحصیلی، که بهرهی هوشی آن ها موازی با الفاظ و کلمات دروس نبوده و در حوصلهی معلم و کلاس نگنجیده باشد، از طرفی دیگر کتاب های درسی نیز نتوانسته باشد که انگیزهی تهنشین شدهی آنها را به جوش آورد و فورانی در فرایند گرفتن و پس دادن اطلاعات در آن ها، ایجاد نماید... خود به خود این طیف از فراگیران از ادامه تحصیل باز می مانند و به ناچار به بنگاههای خصوصی و تقویتی دروس روی می آورند... معلمان و اساتید برای رسیدن به آمال و آرزوهای خانواده و ارتقا یافتن فراگیران به مقطع بالاتر رقابت های گستردهای را به انجام می رسانند..! دانش آموزانی این چنینی، خود به خود در این راستا، محبوب اساتید تعلیم و تربیت می شوند بالأخص اگر دانش آموز توان مالی خوبی هم داشته باشد، به القابی هم چون پسرم، دختر گلم، عزیزم، مورد مهر و محبت های مفتخرانه، ملقب می شوند. هم چنین دست های نوازشگری که به منظور ارائهی توصیههای زیرزمینی و درگوشی به خورد دانش آموز داده می شود، تصویری کامل و گویا از یک بنگاه معاملاتی و فراگیرقاپی، به اذهان خطور می کند..
معلمی که در مدت هشت ماه راهنمایی و هدایت تحصیلی آن دانش آموز را به عهده داشته است، امروز معلوم نیست با کدامین تمارین نگفتهای که از قلم انداخته، یا با ارائه کدامین روش تدریس، دانش آموز کند ذهن، جیب پر را می تواند به نخبهای تبدیل کند. اگر چنین معلمان و اساتیدی که به چنین ترفندهایی متوسل می شوند اگر در وضع ایدهآل مالی باشند، و اگر حرص و ولع آدمیزادی دست از سر و کلهشان بردارد... به احتمال یک درصد شاید درب چنین بنگاههایی تخته شود..
خلاصه دانش آموز بیچارهی بخت برگشتهی بی انگیزه به تحصیل درظرف یک ماه مانده به امتحانات تبدیل به بازار بورس و نقدینگی خواهد شد، و هر استادی به روشی خاص و به طرزی منحصر به فرد، میدان را به نخجیر تنگ می کنند تا بلکه بتوانند کودک بخت برگشته را به دام آخرین صیاد بیندازند تا بلکه دمش را به تله دهد... اگر دانش آموز بی انگیزه و کند ذهن هم نتواند از پس آزمون برآید، لاجرم باز دستی نوازشگرانه برگهی امتحانیش را نوازش خواهد کرد، و در طی چنین پروسهای، بالأخره دانش آموز به کلاس بالاتر ارتقا می یابد.. و چنین شد سرنوشت علم و دانش و فناوری و نانوتکنولوژی و هابل و نوبل و اندیشمند و فیلسوفان ما...
معلمی که در مدت هشت ماه راهنمایی و هدایت تحصیلی آن دانش آموز را به عهده داشته است، امروز معلوم نیست با کدامین تمارین نگفتهای که از قلم انداخته، یا با ارائه کدامین روش تدریس، دانش آموز کند ذهن، جیب پر را می تواند به نخبهای تبدیل کند. اگر چنین معلمان و اساتیدی که به چنین ترفندهایی متوسل می شوند اگر در وضع ایدهآل مالی باشند، و اگر حرص و ولع آدمیزادی دست از سر و کلهشان بردارد... به احتمال یک درصد شاید درب چنین بنگاههایی تخته شود..
خلاصه دانش آموز بیچارهی بخت برگشتهی بی انگیزه به تحصیل درظرف یک ماه مانده به امتحانات تبدیل به بازار بورس و نقدینگی خواهد شد، و هر استادی به روشی خاص و به طرزی منحصر به فرد، میدان را به نخجیر تنگ می کنند تا بلکه بتوانند کودک بخت برگشته را به دام آخرین صیاد بیندازند تا بلکه دمش را به تله دهد... اگر دانش آموز بی انگیزه و کند ذهن هم نتواند از پس آزمون برآید، لاجرم باز دستی نوازشگرانه برگهی امتحانیش را نوازش خواهد کرد، و در طی چنین پروسهای، بالأخره دانش آموز به کلاس بالاتر ارتقا می یابد.. و چنین شد سرنوشت علم و دانش و فناوری و نانوتکنولوژی و هابل و نوبل و اندیشمند و فیلسوفان ما...
Apr 27, 2010
ژیانی ئیدهئال
مانای ئهم ژیانه بۆگهنه که تهنانهت دهسته لهرزۆکهکانم وهک یهک نین و یهکیان لهوی دیکهیان زیاتر تهقهی ددانی دێت و ههڵدهلهرزێ، ئهم چۆک یارمهتی ئهو چۆکم نادات و بهردهوام ههوڵی پاشقول دانی دهدات.. لهو لاشهوه ههناسهیه، که پهیتا پهیتا پاڵ به سیهکانمهوه دهنێ تا وهدهریان نێم، ئای چهند سیخناخه ئهم ههناسهیهی به گهرووم دا دێت و به خهجاڵهتیهوه دهبێ گۆی زهوی پێ بۆگهن بکهم... لهوانهیه ئهمه بێ مانای ژیانی ئیدهئال.
له نێۆ جهغزی ژیان و له ژێر نینۆکی رهشی تاوانی بوون دا، مان و بوونت پێوهندی به چهمکێکهوه ههیه به ناوی کات و ساتی مهجبووری... مهجبووری نان بخۆیت تا برسیت نهبێ، مهجبووریت بنوویت تا کوو شێت نهبی، مهجبووری خۆت شێت و ئهویندار و مهست پیشان بدهیت تا له رومانتیک بازی کورتت نههێنابێ، مهجبووری له بهر دڵان خۆت بهختهوهر پیشان بدهیت تا کوو خهڵکی پێت پێ نهکهنن، ناو زگت ئهگهر پڕ له زووخاو بیت و ههناوت رهش داگیرسابێ و خهڵکیش به بهختهوهرترین مرۆڤی سهر عهرزت بناسن، ههر زۆر قیزهونه.... لهولاشهوه دۆستی زێڕینت ئێرهیت پێ ببات و پێی خۆش بێت ئهویش وهک تۆ بوایهت، به بڕوای خهڵکی، عهجهب ژیانێکی ئیدهئالم ههیه...!!!
Apr 16, 2010
زهنجیرهی سهفهره تهنزاویهکان....!
ئهم بابهته له ژومارهی 52ی حهوتهنامهی"دهنگی ئاشنا"بڵاو کراوهتهوه
رۆژ له دوای رۆژ دهژمێرین که پارهی عهیدیهکهمان بدهنێ، ئهویش چهنده،.؟ 300ههزار تمهنی ناقابل.. ئاخر نازنم کام یهک له کون و کهلهبهرهکانی ژیان و کام یهک له پێداویستهکانی پێ دابین بکهم، بهڵام چوونکا ههموو ساڵێک به تهنیا لهم مانگهدا تۆزێک؛ ههر تۆزیک ئامپێڕی پارهکهم خۆیی دهخشێنێت بهرهو سهر، ههر بۆیه ههموو ساڵێک له بهر ئهم نهورۆزانهیهش بووبێت، ههر پێم خۆشه تهمهنم تێپهر بێت..! لانی کهم تۆزیک گیرفانم بۆنی پاره به خۆوه دهبینێت.! ئهمساڵیش وهک ساڵانی پێش، رۆژێک له رۆژانی ئاخری ساڵ، رۆشتمهوه بۆ ماڵ و سینگم دهرپهڕاند و جاڕم دا به نێو ماڵدا و کوتم "دایان".
- کووتیان چی؟
- کوتم عهیدی.. به هوورایهکهوه پێشوازیان لێ کردم.. یهکهم کهس که هاته لام کچهکهم بوو گوتی:
- بابه گیان ئیتر وه دوای مهخه ئهمه دوو تێرمه شههریهی دانیشگام تێ نهکردووه، با دیسانهوه خهرج نهبێ.. با ئیتر کهم داوای یارمهتی له دانیشگا بکهم، با ئیتر کهم لای هاوڕێیانم سهر داخهم و ههر بکرووزێمهوه، ئهوهنده به چاوی بهزیهوه سهیریان کردووم.. که بێز له خۆم دهکهم..
- گوتم به سهر چاو.. دڵنیابه کراسهکهی بهر خۆمم فرۆشتبێ، بۆتی جێ به جێ دهکهم.. ئهرخهیانیشم که دیسانهوه دێت و داوای شتی دیکهش دهکات، چوونکا دهمێکه ههر دهڵێ مانتۆی تازه بابهت هاتووهته بازاڕ، مانگی پێش بوو داوای کهوشی کرد و به گوێم دا خوێندی که ئیتر کهوشهکانم بۆ ئهوه نابن سوواریان بم، ئیتر ئهگهر داوای سهندهل و عهتر و عهبیریشم لێ نهکات خۆ پیاوهتی کردوه... .
دوایی ئهو، کوڕهکهم هاته لام و گوتی:
- ئیتر بابه گیان من دهتوانم بڕۆم؟؟
- کوتم:"بۆ کۆێ؟"
- ئهی قهولت نهدابوو ئهگهر پارهکهت وهرگرت، من له گهل ماڵی مامم بچم بۆ موسافرهت.؟
- گووتم: ئاخر کوڕم نابێ.. عهزیهت دهبێ بۆیان.. ئهوه له دڵیشهوه پێم خۆش بوو چوونکا ئهو بڕه پارهیه ههر بهشی بیانوهکانی ئهوی دهکرد... جا بیانوو، بیانوو نین، شابیانوون. داوای پلی استیشنی کرد، بهڵام به تۆپێک خڵهتاندم، دهمێکه داوای تی شرتی جوومونگ دهکات، بهڵام به بۆنهی ئهوهی که هیشتا وهرزی سارد و سهرمایه، ئهو داواکاریهم بۆ مانگهکانی دیکه، وه دوا خستووه..! هنووکه داوای لهب تاب دهکات، جا خۆ منیش نهمدهزانی لهب تاب چیه تاکوو رۆژێک خۆیی بۆی شی کردمهوه که جۆرێک له جۆرهکانی کۆمپیتهره که دهنووشتێتهوه وهک کتێب،! ئهم نهرۆزهش دهیههوێ له گهل ماڵی مامی بڕوات بۆ مووسافیرهت، جا خۆ منیش له خودامه.. تۆزێک منجه منجم کرد و گووتم:
- با بزانین ماڵی مامت چی دهڵێن.!
ههر ماتڵ بووم کهبانی ماڵ بێت و ئهوێش داواکاریهکهی خۆیی ئاراستهم بکات، بهڵام ههر نههات.. ههر چهنده بۆڵه و نقهم لێوه هات و قسهم کرد، "به زیاد نهبێ ئهمه کهی پارهیه، خۆ بهشی هیچ ناکات.. نرخی شتهکان چهند قات لووتیان بهرز کردوهتهوه".. ئاخر کهی خوا ههڵ دهگرێ کیلۆیهک ههنار به 3700 تمهن بێت ئهویش ههر یهکی کیلۆیهکه، جا ئهگهر پیاو دانیشی خۆ دووان سیانێک دهخوات، جا خۆ مهگهر بۆ ههنار کڕینێک وامێک بگرین.. ههر دهمههویست بێته قسه؛ بهڵام ههر نقهی لێوه نههات.! بهس گووتی:
- تۆ قیستی بانکهکان و کرێ خانووهکه، جیا کهرهوه.. ئیتر ئهڵاخوا بۆ هیچ کوێ نهدهرۆشتین و کرم دهیخواردین.!
به زهحمهت توانیم تفێک له گهرووم دا گیری کردبوو قووتی بدهم. نازانم بۆ ههر کات ئهم ژنهم قسان دهکات ئهوهنده قسهکانی رهقن. تا رادهیهک که به تهواوی شپرزهم دهکات، نازانم بۆ له رۆژێکی وهک ئهمڕۆدا که لانی کهم بڕه پارهیهکی زیاتر له گیرفانم دایه تۆزێک دلخۆشی روو لهم ماڵهی ئێمهش ناکات..
دیسانهوه وهک مانگهکانی پێشوو، دهفتهرچهی قیستهکانم له پێش خۆم دانا و پارهکهیشم بۆ جیا کردنهوه، ههر یهکه بیست و پهنجا و حهفتا و کرێ خانووهکهش که 200ی ناقابل بوو.. توانیم بهم پارهیه قیسته کۆنهکان بار کهم و شههریهی فاتمهی کچم که تازه تێرمی سێی دانیشگای ئازاده؛ تێ بکهم.. ههر کات ئهو پارهیهی بۆ تێ دهکهم وا دهزانم شهقم تێ ههڵ دهدهن، چوونکا ئهوهنده رشتهکهی به لامهوه قۆڕه،! که له روویشم نایه لای ئهم و ئهو پۆزێک لێ بدهم و بیدرکێنم که منیش منداڵم ناردووهته زانکۆ.. ئاخر رشتهکهی باغهبانیه بیلامانا.. جا ئهگهر بڵێم بڕۆ ئاوی ئهو گوڵدانانه بدێره، ئهوه خۆ باسی فۆتوسهنتز و کاتی گونجاوی ئاو دێرانم بۆ دهکا، ئهویش بۆ من که تهواوی پێستم به هۆی ههتاوی دهشت و مهزراکانی ماڵی باپیرم رهش و شین ههڵگراوه.!
عـ...اقیـ...بهت ژنهکهم خۆیی لێ نزیک کردمهوه و چاوێکیشی به دهفتهرچهکان دا خشاند و منیش به ئهنقهست که سهرم قاڵه، زیاتر خۆمم شپرزه کرد.! له دڵدا دهمگووت تۆ بڵێی ئهم جارهش قسهیهکی رهقی بۆ نههێنابم، تۆ بڵیی ئاخۆ چ بڵێت..؟ ئهم جارهیان خۆم گرت و تهنانهت ئاوڕێکیشم لێ نهدایهوه.. دهستی به فهرمایش کرد و کووتی:
- له بیرت نهچێ قهرار بوو له گهل ماڵی خاڵۆ عهزیزم بڕۆینه سێزده بهدهر..
ههناسهیهک نێۆ سینگی حهپهساندم و خۆم نیشان نهدا که له بیرم نهماوه.. کوتم:
- ئهها دهی ئهڕۆین، بهڵام من دهڵیم با خۆمان به تهنیایی بڕۆین و کارمان به وان نهبێ.. بۆ وهکوو کلک له دوومان کهون.؟! ههستایهوه سهرپێ و کوتی:
- ئهگهر قهرار بێ بڕۆین به دهربارێک دا، ئهوا من و خاڵۆژنم بڕیاری له سهر دهدهین نهک تۆ..
له بهر ئهوهی لهم سهرهتای ساڵی نوێیهدا کێشه و مێشه نهیهته ئاراوه، دیسانهوه ئهم شهویش وهک شهوانی دیکهی شهڕ و جیایی، له سهر کهناپهکه نهخهوم و لانی کهم ئهم شهو منداڵهکان وهک ههتیوو چاوم لێ نهکهن، ئهوه بوو درێژدادڕیم تێدا نهکرد و قیر و سیام لێ کرد و گووتم:
- با جهنابت بڕیار بدهی ئازیزکهم..!
ههکوو، چاوتان لهو دهم و لووتهی نهبوو.! وهها لووتێکی لێ ههڵقورتاندم و پشتی لێ کردم و رۆشت بۆ چێشت خانهکه.. که ئیتر جێگای قسهی بۆ نههێشتمهوه...
له نێۆ دهریای خهیاڵاتی خۆم دا نوقم بووم و گوتم ئهی ماڵی وێرانم، جا خۆ پارهم به دهستهوه نهماوه.. چ بکهم..؟ خێزانم له گهل خاڵۆژنی، که دۆستی ساڵانی قووتابخانه بوون و ههر ئهم خێزانهشم ئهم رهفیقه ترشاوهی خۆیی کرد به تووشی خاڵۆ ترشاوهکهیهوه و توانی بهم شیوهیه خاڵۆیشی له دونیای کوڕایهتی دهربێنێت و بیکا به پیاو..! خۆیان ساخته و پاختهیان کردبوو که یان "کیش" یان "ئهسفههان"..
ئاخری به تێکڕای دهنگ پهسهندمان کرد که بڕۆین بۆ "ئهسفههان". کاک "موستهفا" یهکێک له هاوکارهکانمه و زۆر دڵم پێی دهکرێتهوه و هانم دا له گهل خۆم بیهێنم و دهمزانی که هاوسهفهرێکی باش دهبێ بۆمان..
"ئهمیر" له گهل ماڵی مامهی به بۆنهی کوره ئامۆزاکهیهوه، خۆی یهک خست و ئهوان بڕیاریان دا بڕۆن بۆ "باکوو" پێتهختی "ئازهربایجان"، جا هێشتا نهرۆشتبوو مێشکی سهری بردبووم و ههر دهیگووت دهڕۆین بۆ سهیری کۆنسیرتیش، من که هێشتا له خهونم دا کۆنسێرتێکیشم نهدیوه بهڵام ئهوا ئهمیری کوڕم له تهمهنی پازده ساڵی دا ههم کۆنسێرت دهبینێ و ههم چێژ له سوواری فڕۆکه وهر دهگرێ..
منیش به 550ههزار تمهن مووچهی مانگانه و 300ههزار تمهنی نهورۆزانه، توانیم 200ههزار تمهن، به ههر گهڕهگهڕێک بوو وهلا بخهم، بهڵکوو ئهمساڵ ئیتر بتوانین بڕۆین بۆ ئهم سهفهره..
جارێ ئهوا دۆخێنمان لێ تووند کردوه و دوای نهورۆز که هاتینهوه به سهرهاتی سهفهرتان بۆ دهگێڕمهوه....
Jan 30, 2010
Subscribe to:
Posts (Atom)